د. فەریدون ئیبراهیم هۆكارە سەرەكییەكانی توشبوون بەشێرپەنجەی سییەكان ئاشكرا دەكات
چاودێر-تابان رەزا:
شێرپەنجەی سییەكان، یەكێكە لەو نەخۆشیانەی كە ساڵانە رێژەكەی بەرەو هەڵكشان دەڕواتو چارەسەرەكەیشی قورسە، هاوكات یەكێك لەهۆكارە سەرەكییەكانی ئەم نەخۆشییە پەیوەندی بە بەكارهێنانی جگەرەو نێرگەلەوە هەیە، لەم راپۆرتەدا د. فەرەیدون ئیبراهیم، پسپۆڕی نەخۆشی سنگ، بەوردی هۆكارو نیشانەو چارەسەری ئەم نەخۆشییە رووندەكاتەوە.
شێرپەنجەی سییەكان چی یە؟
د. فەریدون ئیبراهیم،پسپۆڕێكی نەخۆشیەكانی سنگ، ئاماژە بەوەدەكات، شێرپەنجەی سییەكان یەكێكە لەشێرپەنجە بڵاوەكان، بەتایبەت لەناو پیاواندا، كە دوو جۆری سەرەكی هەیە بەپێ جۆری ئەو خانانەی پیێدەناسرێتەوە، یەكێكیان پیێدەوترێت شێرپەنجەی خانە بچوكەكانو ئەوانەی خانەی بچوكنین، لەگەشەسەندن بڵاوبونەوەیانو چارەسەركردندا جیاوازن، لەبەرئەوە جیاكردنەوەیان گرنگە، بەشی كەمی ئەو شێرپەنجانە كەپێیان دەوترێت خانە بچوكەكان لە10% بۆ 15% لەم جۆرەن خێرانو زوتر بڵاو دەبێنەوەو خێرا گەورە دەبێت، زۆر جار ئەم جۆریان هەستی پێناكرێت، تاوەكو بەتەواوی بڵاو نەبێتەوە زۆربەی زۆری ئەم جۆرەیان پەیوەندی بەجگەرە كێشانەوە هەیە.
باس لەوەشدەكات، بەشێكی تری كە لەجۆری خانە بچوكەكان نین چەند جۆرێكن ئەم جۆرەیان توشی ئەو كەسانەیش دەبن كە جگەرە ناكێشن، هەندێكیان لەبەشكانی دەرەوەی سییەكانن زیاتر دەگوێزرێنەوە بۆلیمفە گرێكان، جۆرێكیان هەیە لەژنانیشدا دەردەكەون، هەندێكیان لەناوەڕاستی سییەكاندان گەورەن لەشێوەی برینێكی قوڵدەردەكەون، یان بەشێوەی بچوك بچوك دەردەكەن زۆربەی زۆری ئەم شێرپەنجانە كاتێك دەردەكەوێت لەكاتی دروستبونی نیشانەكانیان، ئەوكات كەسەكە چارەسەرێكی بنەڕەتی ئەوتۆی نیە.
هۆكارەكان
ئەو پسپۆڕە دەڵێت" توشبوون بەشێرپەنجەی سییەكان كە لەهەموو سەرچاوە پزیشكیەكاندا سەلمێندراوە جگەرەو نێرگەلە كێشانە واتە بەكارهێنانی توتن بەهەموو جۆرەكانیەوە دەركەوتوە كە كاریگەریەكی راستەوخۆی هەیە بۆ ئەگەری توشبون بە شێرپەنجەی سیەكان بەهەموو جۆرەكانیەوە، هەروەها هەندێ هۆكاری تر وەك پەیوەندی بەمادە كیمیایەكانەوە هەیە كە لەكارگەكان دروستدەكرێت ئەوانەی بەركەوتنی بەردەوامیان هەیە لەگەڵ شكاندنی بەردو كارگەی چیمەنتۆ كارگەی كیمیای، هەروەها ئەو كەسانەی هەوكردنی بەردەوامیان هەیە بۆماوەیەكی دورودرێژ، یان ئەوانەی بەر تیشكی بەردەوام دەكەون، لەگەڵ ئەوەشدا پیسبونی ژینگەو بارگاویبونی بەمادە كیمیایەكانو ئەودوكەڵەی لەئۆتۆمبێلەوە دەردەچێت تیاندا دەركەوتوە ئەگەری توشبونیان بەشێرپەنجەی سییەكان زیاترە"
نیشانەكان
پزیشكەكە جەختی لەوەشكردەوە، نیشانەكانی توشبو بەشێرپەنجەی سییەكان وەكو دروسبونی كۆكەو بەڵغەم هەندێكجار بەڵغەمەكەی خوێنی پێوەیەوە كە ئەوە یەكێكە لەنیشانە دیارەكان كە نەخۆشەكە دەردەخات كەمەترسیدارە یان تەنگە نەفەسی ئازاری سنگو هەرەوەها گۆڕانكاری لەدەنگیان كە گڕدەبێتو وەك دروستبونی ناڕەحەتی لەدەنگیاندا، نەمانی ئارەزوی خواردن دابەزنانی كێشو بێتاقەتی زۆر، كە زۆربەی زۆری حاڵەتەكان لەتەمەنی گەورەیدا روودەدات لەدوای تەمەنی 40 ساڵی هەتاوەكو تەمەن زۆر بێت ئەگەری توشبون بەم نەخۆشیە زیاترە.
كەی نەخۆشیەكە دەردەكەوێت
ناوبراو ئەوەشی ووت "بەو پێیەی ئەم نەخۆشەیە پەیوەندی بەبەكارهێنانی جگەرەو نێگەلەوە هەیە، لەئێستادا رێژەی بەكارهێنانی بەرزبۆتەوە، بەڵام كێشەكە لەوەدایە كە شێرپەنجەی سییەكان یەكسەر روونادات، پاش چەند ساڵێكی دورودرێژ كە لەوانەیە دوا 10 بۆ 15 ساڵی تر دەربكەوێت، هەر بۆیە هەتا بەكارهێنانی ئەم مادانە زیاتر بێت رێژەی توشبوانیش زیاتر دەبێت، هەتا ئێستا ئەم نەخۆشیە لەژناندا كەمترە، بەڵام بەهۆی زیادبونی بەكارهێنانی نێرگەلەو جگەرە لەناو ژناندا رێژەی توشبون بەشێرپەنجەی سییەكان زیاتر دەكات".
چارەسەر
د. فەریدون ئیبراهیم، رایدەگەیەنێت، ئاستی چارەسەرەكانی ئەم نەخۆشیە پشت دەبەستێت بەجۆری شێرپەنجەكەو كاتی دەستنیشانكردنی شێرپەنجەكە هەتاوەكو زوتر دەستنیشان بكرێت چارەسەری ئاسان ترەو بەپێ جۆرەكەشی چارەسەرەكە دەگۆڕێت، بەڵام ئەگەر بەسەریدا تێپەڕێت بڵاو ببێتەوە چارەسەرەكەی قورستر دەبێت، ئاستی چارەسەریش لەهەرێمی كوردستان جیاوازی ئەو تۆی نیە لەچارەسەركردنی نەخۆش لەڕووی دەرمانو جیهاز هەموو پێداویستەكان لەگەڵ دەرەوەی وڵات.