لە بیرەوەریی دووشەممەی كۆستباری عیراق و كوردستاندا

بارزان شێخ عوسمان 17/12/2019


17ی دیسامبری 2012 ئەو رۆژە بوو كە بەهۆی نەخۆشكەوتنە سەختەكەی سەرۆك مام جەلال-ی مەزنەوە، قەیران و داڕمانی ئەو عیراق و هەرێمی كوردستانەی كە بەشێكی ئێجگار زۆری بە هەوڵ و روانینەكانی سەرۆك تاڵەبانی بنیاتنرابوو، سەریان هەڵدا، بۆیە بە نەخۆشكەوتنی بەڕێزیان عیراقییەكان و كوردستانییەكانیش كۆستیان كەوت، چونكە نەخۆشییەكە ئاسایی نەبوو.
ئەوێ رۆژێ نەك هەر ئێمەی عیراقیی بە هەموو پێكهاتەكانەوە، نەك هەر ئێمەی كورد لە هەموو بەشەكان، بەڵكو تەواوی حكومەت و گەلانی ناوچەكە و جیهانیش دڵتەنگ بوون، هەمووان هیوا و ئومێدیان لەسەر ئەوە هەڵچنیبوو كە گوێیان لە هەواڵێك بێت ئاماژە بكات بۆ بە تەواویی چاكبوونەوەی سەرۆك مام جەلال لەو قەیرانە تەندروستییە، هەموو هاووڵاتیانی ئاسایی و گەورە سەركردەكانی جیهان و ناوچەكە داوا و نزاكانیان بۆ چاكبوونەوەی پزیشكە پسپۆڕە نەشتەرگەرییە سیاسییەكەی عیراق بوو، تەنانەت باراك ئۆبامای سەرۆكی ئەوكاتەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە نامەكەیدا نوسیبووی «تكایە جەنابی سەرۆك بەزووترین كات چاك ببەوە، تا پێكەوە كاروانی بنیاتنانەوەی عیراق تەواو بكەین و بیگەیەنینە مەنزڵ».
ئاخر سەركردە و هێز و ناوەندە سیاسی و رووناكبیریی و مرۆڤدۆستەكانی هەموو جیهان بۆیە نیگەران و ناڕەحەت بوون و نەخۆشكەوتنی ئەم مرۆڤە مەزنەیان بە كۆستێكی گەورە لە قەڵەم ئەدا؟! چونكە ئەیانزانی چ رۆڵێكی هاوسەنگ دەبینێت لە هاوكێشەكاندا و چ كاریگەرییەكی هەیە بۆ خامۆشكردنی ئەو ئاگری رق و تۆڵە سەندنەوە و دوژمنایەتییەی كە دەیان ساڵە لەنێوان پێكهاتە نەژادیی و ئایینی و سیاسییەكانی ئەم وڵاتەدا كڵپەی سەندووە و بەردەوامیش ئەم و ئەو بەنزینی پێدا دەكەن!. ئەو رۆژە كۆستی عیراقییەكان و كوردستانییەكان كەوت، كە مام جەلال-ە دیپلۆمات و چەتر و سایە گەورەكەی گەلانی عیراق و ناوچەكە، بەو شێوە قورسە نەخۆشكەوت و ئیتر عیراق بووە مەیدانی تەراتێنی ئەوانەی لە مێژ بوو لێویان ئەكرۆشت بۆ وێرانی و تاڵانكردنی وڵات، هەر هێشتا سەرۆك مام جەلال لە فڕۆكەكەدا بە ئاسمانەوە بوو بەرەو چارەسەركردن ئۆغری دەكرد، پیلانگێڕان بەفرسەتیان زانی ئەوەی لەژێر سەریان بوو دەستیان بە جێبەجێكردنی كرد، شەڕی تائیفییان خەستكردەوە، دەستیان كرد بە لێكترازاندنی ریزەكانی گەل، رم بازێنی هێزە ئیقلیمییەكان لە دژی بەرژەوەندییەكانی خەڵك دەستیپێكرد، هەموو ئەو ئەگەرە پڕ مەترسییانە بە كردەوە هاتنە گۆڕ كە سەرۆك مام جەلال-ی مەزن پێشبینیكردبوون، بۆیە نەخۆشكەوتنەكەی ئەمجارەی بووە كۆستێكی گەورە.
كۆستەكە بۆ عیراقییەكان لەوەوە سەرچاوەی گرتبوو ئیدی كەسێك نەبوو خەمی وڵات، یان بژێویی و بەختەوەریی و ژیانی خەڵكەكەی بخوات، ئەوەیشی وا بیری ئەكردەوە بەپشتیوانی و هاوكاریی سەرۆك تاڵەبانی بوو. بە لاف لێدان و خۆ بە گەورەتر زانین نەبێت ئەوە تەنیا سەركردایەتیی كوردستان بوو پەرۆشی بۆ یەكێتیی عیراق و خەڵكەكەی و جێبەجێكردنی دەستوور نیشاندا، ئەوانیتر هەریەكەیان بە بیانووی پاراستنی ئەمنیی تایەفە و مەزهەب و عەشایری و حزبایەتی خۆیان، وڵاتیان تووشی كارەسات و قەیران كرد. دیارە رۆژ لە دوای رۆژ لە هەرێمی كوردستانیشدا ئەو پەرۆشییە لاواز بوو تا قەیرانە گەورەكان بەرۆكی هەموو وڵاتی گرت.
كۆستێكی گەورە بوو بۆ هەرێمی كوردستان
نەخۆشكەوتنە قورسەكەی سەرۆك تاڵەبانی كۆستێكی گەورە بوو بۆ هەرێمی كوردستان (ئەو هەرێمە بەڕەسمیی ناسراوەی نێو دەستوور و كۆڕ و كۆمەڵە نێودەوڵەتییەكان) كە هەمیشە سەرۆك مام جەلال دەیفەرموو «نابێت كارێك بكەین كە ئەم دەوڵەتە سەربەخۆ رانەگەیەنراوەی كوردستان لەدەست بچێت، چونكە نەیاران لە هەموو لایەكەوە چاویان تێبڕیوە و لەهەلێك دەگەڕێن تێكی بدەن». بۆیە وەزعەكەی بە نەمەییو و دەڵەمەیی ناو ئەبرد، كەچی بەداخەوە هەندێك ئەو راستییەیان نەئەسەلماند، تا گەیشت بەمڕۆ (ئەوەتا بەئاشكرا لە ساحاتی ئیعتصام و تەزاهوراتدا ئەڵێن هەڵوەشانەوەی دەستوور و نەهێشتنی هەرێمی كوردستانی سەپێنراو).
عیراقییەكان ئەو رۆژەیان لەلا بووە كۆستە گەورەكە، چونكە ئەیانزانی مام داكۆكیكارێكی شێلگیر و سازشنەكەری مافە دەستوورییە رەواكانی گەلی كوردستان و گەلی كورد بوو لە بەشەكانی تریش، لەو روانگەیەشەوە ئەبێتە پارێزەری مافەكانی پێكهاتەكانی تر. چۆن كۆستی گەورە نەبوو بۆ هەرێمی كوردستان كە ئەو سەرۆكە مەزنە هەموو ساڵێك بە سیاسەتە حەكیمانەكەی خۆی لەمپەڕەكانی بەردەم پەسەندكردنی 17 %ی هەرێمی كوردستانی لائەبرد. ئەو رووداو و كارەساتانەی كە لە دوای 17ی دیسامبرەوە هاتنە پێشەوە چ لە عیراق و ناوچەكە و كوردستانیشدا بەوانەی ئێستاشەوە، هەموویان خۆیان مەڵاس دابوو، بەڵام بە شارەزایی مامی گەورەمان رێگریی ئەكرا لە سەرهەڵدانیان. بەداخەوە رۆژە نەهاتەكان لەو رۆژی كۆستە گەورەیەوە بەردەوامن و ئاڵۆزتریش ئەبن هیچ دەرەتانێكیش نادۆزرێتەوە بۆ كۆتاییهێنانی، هۆیەكەیشی روونە كە كەس وەك سەرۆك مام جەلال بە جدیی و شێلگیرانە لە روانگەی بەرژەوەندیی گشتییەوە ناڕوانێتە مەسەلەكان تا رادیكاڵانە و حەدیی كێشەكان بنبڕ بكرێن، بۆیە لە نەجەفی پیرۆز نازناوی (سەمامی ئەمان)ی پێبەخشرا.
ئەوە تەنیا سەرۆك مام جەلال بوو بەسەر هەموو سیاسییەكانی ترەوەی هەبوو، بێمنەت بوو، هەموو ژیانی بۆ خزمەتكردنی وڵات و خەڵكەكەی تەرخان كردبوو، خاوەنی هیچ سامانێكی دارایی و عەقاریی نەبوو، (هەمووان ئەو وتە بەنرخەیمان لەبیرە كە لە كۆنگرەی دووەمی ی.ن.ك پێشكەشیكرد و ئاماژەیكرد لەكۆتایی ژیانیدا بە پارەی هەڤاڵەكانی خەرجییەكانی مەراسیمەكان دابین بكرێت)، هەرگیز بیری لە ماڵی دنیا نەكردۆتەوە.
ئاخر ئەوە تەنیا مام جەلال بوو كە پۆستەكانی لەپێناوی خزمەتی گشتیدا بەكارهێنا بۆ:
*شكۆمەندیی و جێگیركردنی پێگەی بەهێزی هەرێمی كوردستان و گەڕاندنەوەی كەركوك و ناوچەكانی تر بۆ سەر هەرێم بەهێمنی و رازیكردنی هەمووان بێ هاتوهاوار و موزایەدە.
*بۆ یەكخستن و تەبایی نێو پێكهاتەكان و هێزە عیراقییەكان.
*بۆ چەسپاندنی ئاشتییەكی هەمیشەیی لەنێوان عیراق ‌و دراوسێكان و دەوڵەتانی ئیقلیمی و جیهان.
*بۆ ئاوەدانكردنەوە و بەهێزكردنی ژێرخانی ئابووریی و نەهێشتنی ناعەدالەتییەكان لەهەموو روویەكەوە و دابینكردنی ژیانێكی ئاسوودە و سەربەرز و خۆشگوزەرانی بۆ هەموو رۆڵەكانی گەل بێ جیاوازی.
*بۆ….بۆ…. بۆ…
سەبارەت بە ی.ن.ك-یش سەرۆك مام جەلال-ی مەزن روانینەكانی بەو ئاڕاستەیە بوون كە ی.ن.ك پێگەیەكی بەهێز بێت تا پایەكانی دیموكراسی و ئازادییەكان لە كوردستان و عیراقیشدا پتەوتربن، تەبایی و بە ئاشتیی پێكەوەژیانی نێوان هێزە عیراقی و كوردستانییەكان زامن بێت لەپێناوی ئۆقرەیی و پێشكەوتندا.
ئەم خەسڵەت و شێوازی تێكۆشانەی سەرۆك مام جەلال ببووە فاكتەری هاریكاریی و هەماهەنگیی لەگەڵ سەركردە سیاسییەكان لە كوردستان و عیراقیشدا سەرباری جیاوازیی بیركردنەوەكان، لەوانە لەگەڵ سەرۆك مەسعود بارزانی-دا كە ئاشتییەكی سیاسیی پایەدار دروستببوو، خەڵكیش لەوپەڕی خۆشگوزەرانیدا بوون، هەمووان پێكەوە لەكانیاوی دەستكەوتەكان ئاوی سازگاری تەبایی و پێكەوەییان ئەخواردەوە.
هەزاران سڵاو لە سەرۆك مام جەلال-ی مەزن و یادو یادەوەریی و رێباز و بیروباوەڕ و تێزە هەمەلایەنەكانی، هەر بەرز و نەمر بێت.