ئەو كاتەی ناهێڵن رێوەیە گەڕێك بەناوی تۆوە بێت!
لەبەرنامەیەكی رووداودا باسی هەوڵی تورك و ئێران بۆ بەناوكردنی سەگی هەوشار(پشدەری) بەناوی خۆیان دەكرا.خۆزگە هەر ئەو بوایە
كورد هەرچەندە كۆنترین گەلانی ناوچەیەكەو چوارەم گەورەترین نەتەوەی ناوچەكەیە، بەڵام بەهۆی ئەوەی خاوەنی سەروەری و دەوڵەتی خۆی نەبووەو پارچە پارچە كراوە، فەرهەنگ و زمان و كلتورەكەشی رووبەرووی داگیركاری و لەناوچوون بووەتەوە.
داگیركاران نەك تەنیا بەداگیركردنی خاك و ئیرادەی سیاسی و خۆبەرێوەبەری كوردی نەوەستاون، هەوڵیانداوە زۆرێك لەو ئاژەڵ و رووەك و نەریتانەی تایبەتن بە ناوچە كوردییەكان داگیر بكەن و بكەن بەناوی خۆیانەوەو لەدنیادا بەناوی خۆیان بیاناسێن:
ساڵی 2005 تەنیا لەبەرئەوەی جۆرە رێوییەك كە لەناوچەكانی باكوری كوردستان و بەتایبەت قارس دەژی و ناوە زانستیەكەی بە رێوی سوری كوردستان(Vulpes vulpes kurdistanica) ناسێنرابوو، وەزارەتی ژینگەی توركیا هاتە دەنگ و نارەزایی دەبڕی دژی كۆمیسونی نێودەوڵەتی ناونانی گیانداران(ICZN)ئەو ناونانەی بە دژی یەك پارچەی توركیاو هەوڵی دابەشكردنی توركیا و جوداخوازی نیشانداو داوای كرد ناوەكە بكرێت بە رێوی سور!
تورك سەرسەخترین دوژمنی بوونی كوردە لەناوچەكە، ناتوانێ حاشا بكات كە كورد هەیە وەك مرۆڤ، بەڵام بوونی ناوچەو وڵاتێك بۆ كورد و زمان و كلتوری بە رەسمی ناناسێ و ئەوەندەی پێی كراوە هەوڵی سڕینەوەی داوە، ناوی هەموو شارو گوندو شوێنەكانی گۆڕیووە، زۆربەی ئەو خواردن و بەرهەمانەی لەناوچە كوردییەكان هەن كراون بەناوی توركەوە. لەكاتێكدا ناوچە كوردییەكان دەوڵەمەندترین ناوچەن لەرووی بەرهەمی خۆراك و جۆراوجۆری خۆراك و كلتورەوەو مێژووی هەزاران ساڵەی هەیە.
بۆ نمونە قاوەی قەزوانQehweya Kurdî - Qehweya Kezwanan، كە یەكێكە لە خۆشترین قاوەكان، هەتا 1930 هەر بەناوی كوردەوە بووە، هەموو بەڵگەكان دەیسەلمێنن ئەو قاوەیە لە كوردستان بەرهەم هێنراوە، داری قەزوان(دارەبەن) زیاتر لەو جوگرافیایەدا كە كوردی تێدایە، ئەم قاوەیە لەشارەكانی ئامەد و ماردین و باتمان دروستكراوەو دواتر لە فەرەنسا بەشێوەی پیشەسازی بەرهەم هێنراوەتەوە بەماركەی Chicorée au Kurde, خراوەتە بازارەكانی جیهان، كەچی ئەتاتورك كۆمپانیاكانی ناچاركرد ئەو ناوە بگۆڕن و ئێستا ئەو جۆرە قاوەیە وەك جۆرێكی قاوەی توركی دەناسرێ پێی دەڵێن Menengiç Kahvesi
ئێرانیش لەم بابەتەدا دەستی كەمتری نییە، هەر بۆ نمونە داربەڕووی جۆریQuercus brantii تەنیا لەناوچەكانی كوردستان یا زاگرۆس كە زۆربەی كوردنیشنەو قوڵایی كوردستانە دەڕوێ و دەتوانین بڵین كوردستان نیشتیمانی سەرەكی ئەم دارەیە كردووە بە بەڕووی ئێرانی یا خراپتر !Quercus persica
فارس و تورك و ئەرمەن لەسەر بەناوكردنی لەتە نان و شێوازە دۆڵمەو كولێرەیەك شەڕی دیپلۆماسی و فەرهەنگی دەكەن و ئەوەندەی بۆیان بكرێت رێگە نادەن ئەو شتانە وەك فەرهەنگ و داهێنانی گەلانی تر بناسرێ.
بەڵام بەداخەوە كورد خۆشی كە فەرهەنگی تایبەتی خۆی هەیە، هەر لە جل وبەرگ و خواردن و ریورەسم و جەژن و شایی و شین، كەچی زۆر بێ خەمە لەپاراستنیان، نازانێ ئەو شێوازە نانەی لەهەورامان دەكرێ، ئەو ماستەی لە هەولێر بەرهەم دێت، ئەو قوراوەی لە پشدەر دروست دەكرێت، ئەو سەرچۆپییەی كچە كوردێك دەیكێشێ، ئەو بزن و مەرە و مانگاو مریشكانەی بەرەسەنی ماونەتەوەو تایبەتن بەم ناوچەیە، سامانی نەتەوەین و بەشی گرنگن لە ناسنامەی ئەو....رەنگە ئەم وتانە نەچێ بەگوێی قەومێكدا كە تازە بەتازە گەڕاوەتەوە بۆ سەر ناوی عەرەبی سەدەكانی ناوەراست بۆ منداڵەكانی!
شارستانییەتی مرۆڤایەتی بەرەو یەك رەنگ و یەك ستایلی دەچێ، لەداهاتوودا ئەو فەرهەنگ و كلتور و نەریتانەی بەجیاوازی خۆیانەوە دەمێننەوە دەبنە جێگەی سەرنج و رەنگە ملیونان گەشتیار بۆ خۆیان رابكێشن و ببنە سەرچاوەی داهاتی بێ ئەندازە...هەر بیر لە نەوتی نەفرەتی مەكەنەوە.