كێشەی حزبەكان و تێگەیشتنی سەردەم
ناكۆكی چەپ و راستەكان
هەرچی چۆنێك هەواڵی میدیای كوردستان دەخوێنێتەوە، بەشێكی یان باسی ناكۆكی ناو حزبەكانە، یاخود، جیاوازی بیركردنەوەیانە. لە هەردوو حاڵەتیشدا، وازهێنانی سەركردە و كادر و ئۆرگانەكان، دیاردەیەكی سیاسی چارەسەرنەكراوی دەهەی رابوردووە. بەردەوامیشە.
كۆمەڵی ئیسلامی، یەكگرتووی ئیسلامی، بزووتنەوەی ئیسلامی، بزووتنەوەی گۆڕان، نەوەی نوێ و یەكێتی كێشەی سیاسی و پێكهاتەی حزبی و تاڕادەیەكیش ئایدیۆلۆژیان هەیە. پارتیش، لەناو خۆیان و لە حكومەتدا، بێبەری نین لە هەندێك كێشە و ناكۆكی. هاوپەیمانیش جارێ شۆكی ناوخۆیان بەری نەداوون! لایەنەكانی تریش (سۆسیالیست و زەحمەتكێشان) بە ئەندازەی خۆیان گرفتیان هەیە.
لە رۆژهەڵاتی كوردستاندا، هەرسێ كۆمەڵەی زەحمەتكێش، كێشەی ئایدیۆلۆژی و سیاسیان هەیە. هەروەها، هەردوو دیموكراتی رۆژهەڵاتی كوردستانیش، لەسەر خەباتی چەكداری، گفتوگۆی سیاسی، یەكگرتنەوە و یەكنەگرتنەوە، كێشەیان هەیە.
پەكەكە و هەدەپە، روانگەی جیاوازیان لەسەر خەباتی مەدەی – پەرلەمانی و ستراتیژی خەباتی چەكداری هەیە.
پەیەدە.. لەسەر دانوستان لەگەڵ رژێمی سوریا و، چۆنیەتی ئیدارەدانی دۆخەكە و، لەتەك سەرجەم لایەنەكانی رۆژئاوای كوردستان، ناكۆكی و كێشەیان هەیە. ئەگەری قوڵبونی ناكۆكیش لەناویاندا، لەم دۆخەدا بە مەترسیدار دەزانم.
ئەم لایەنانە، لەهەر چوار بەشی كوردستان، ئیسلامی، نەتەوەیی، چەپ و دیموكراتیشن.
لەناو ئەو لایەنانەدا، هەیانە، سەركەوتون. هەیانە سەرنەكەوتون. هەن، لە حكومەتن. هەشن ئۆپۆزسیۆنن. هەروا، حزبی وایان هەیە نیو سەدەیە دامەزراوە. واش هەیە، چارەكە سەدەیەكە، هەروا، لەم ساڵانەشدا، لایەنی پۆپۆلیستی تر لە ناو بێزاری سایكۆلۆژی خەڵك سەریان هەڵداوە. بەبێ ئەوەی تا ئێستاش رێبازی ئایدیۆلۆژی و فەلسەفیان گەڵاڵە كرابێ.
دەپرسین: ئەم لایەنە سیاسیانە، بەم هەموو جیاوازیانە. بە قۆناغ و ساڵانی جیاوازی دامەزراندن و خەباتیان، بۆچی لە هەناوی هەرلایەكیاندا، لەم سەردەمەدا، كێشەی سیاسی، ئایدیۆلۆژی، رێكخراوەیی و جیهانبینیان، هەیە؟ لەبەرچیش، بەو هەموو پلنیۆم و كۆنگرانە، ناتوانن كێشەكانیان چارەسەر بكەن؟
ـ ئایە، لە بنچینەدا، چەند لایەنێكیان، زەمینەی دامەزراندنیان نەبووە؟
ـ ئایە، تێگەیشتنی سەركردایەتی لایەنەكان، لە ئاستی پێویستدا نییە؟
ـ ئایە، خوێندنەوەیان بۆ روداوە سیاسیەكان لاواز بووە؟
ـ ئایە، لە روداوەكانی سەردەمەكە جێ ماوون؟
ـ ئایە، ئایدیۆلۆژیەت و فەلسەفەیان، كاریگەری نەماوە؟
ـ ئایە، لە گەندەڵی تێوەگلاون؟
ـ ئایە، دەسەڵات خراپ بەكاردێنن؟
ـ یان ئایە، هەندێ لایەنیان هێزی چەكداری نییە؟
لەوەڵامی ئەو پرسیارانەدا، بەش بەحاڵی تێگەیشتنی ئێمە، دەڵێین:
جێمان لەسەردەم
تەواوی ئەو لایەنانە، بە چەپ و راست و ناوەڕاستەوە، كێشەی بنچینەییان، جگە لە كێشەی چەشناو چەشنی حوكمڕانی، حزبایەتی، گەندەڵی، هەڵگەڕان و داگەڕان لە دەسەڵات، جگە لە تێكڕای ئەو كێشانە، تەواوی لایەنەكان كێشەی سەرەكیان بەجێمانیانە لە سەردەم و لەگۆڕانكاریەكان. كە سەردەمەكە جیهانگیرییە و كاریگەریەكانیش لە كارگە و شوێن كارەوە، كوت و مت وەكو جاران، نییە. بەڵكو كاریگەری سۆسیال – میدیایە و لەسەر سەرجەم كۆمەڵە و پێچەوانەی تەواوی فەلسەفە و سیاسەتی رابوردووە. هەموو لایەك، لە روانگەی ئایدیۆلۆژی و سیاسی خۆیەوە، پێویستە، بە قوڵی و بە رەخنە لە خۆگرتن، سەردەمەكە هەڵبسەنگێنێ، ئەمەش لە لایەكەوە پێویست دەكات، دەرگای هزری داخراویان بكەنەوە، لە لایەكی تریشەوە، لە بەرژەوەندی تەسكی دەسەڵات و گوزەرەكانی بازاڕەوە، ناكرێ سەیری روداوەكان و گۆڕانكاریەكان بكەن. ئەگەر بۆ سەركردایەتی هەندێ لایەنیش، هەڵسەنگاندنی سەردەمەكە سەختە، پێویستە دیالۆگێكگی ئازاد لەناو سۆسیال – میدیادا بكەن و بۆچونەكان بخەنە راپرسیەوە، هەتا بزانن رای گشتی، چۆن سەیریان دەكات و داوای چییان لێدەكات؟!
تەواوی لایەنەكان، ئەركیانە و پێویستیانە، لە بنج و بنەوانی كێشەكانیان تێبگەن، هەرگیزیش، لە بنج و بنەوانی كێشەكانیشیان تێناگەن، ئەگەر تێنەگەن، سەردەمەكە، سەراپا جیاوازە لەسەردەمەكانی تر. ئەم جیاوازیەش، تەنها رواڵەتی كۆمەڵ و سیاسەت ناگۆڕێ، بەڵكو بنەماكانی پەیوەندی كۆمەڵایەتی و ژێرخانی ئابوری و فەلسەفەی سیاسیش دەگۆڕێ. سەرەنجام رای گشتی جیاواز پێك دێنێ، كە زۆربەیان نەوەی سەردەمەكەن و دروشمی سەرەكیان دژایەتی گەندەڵی و خۆشگوزەرانی و دادپەروەرییە. واتا: تەواوی ئەو زەمان و زەمینەیە دەگۆڕێ، كە لە دەهەیەكانی رابوردوودا، لە دەهەكانی سەردەمی جەنگی سارددا، هەتا دەگاتە دوا دەهەی پێشتر، هەر زەمینە و زەمانێك لایەنەكانی لەسەر دامەزراون، بنچینە ئابوری و كۆمەڵایەتیەكان لەڕووی بابەتیەوە، نامێنێ! بەم گۆڕانكاریانەش، زەمان و زەمینەی بابەتی نوێ رووبەڕووی لایەنەكان بۆتەوە. بەڵام هێشتا، هەموو لایەنەكان و دەسەڵاتەكان، بە قوڵی تێی نەگەیشتون. ئەگەر دۆخەكەش وابمێنێتەوە سەبارەت بەم هێزە سیاسی و دەسەڵاتدارانە، چارەنوسی ئێمەش باشتر نابێ لە چارەنوسی دەوروبەرمان. بۆیە گۆڕانكاری بۆتە پێوەری چارەنوسی هەموو لایەك، ئەگەر بەرژەوەندیەكان یان دۆگمی ئایدیۆلۆژی و عەقیدەیی، رێگەیان بدات خۆیان بگۆڕن.
زۆرجار لە مێژوودا، لایەنی سیاسی گەورە، كە رۆڵی مێژوویی گەورەیان لەسەردەمەكاندا هەبووە، بەڵام كە سەردەمەكە گۆڕدراوە و ئەو لایەنانە نەگۆڕدراون، لە مێژوودا ئاوابون.
حزبی وەفد لە میسر، پاشان ناسریەكان، حزبە نیشتمانیەكانی عێراق، پارتە كۆمۆنیستەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و تەنانەت جیهانیش، هەروا، حزبە ناسیۆنالیستەكانیش. جگە لە فەلسەفەی سیاسی گاندی و مانەندەكانیان. لایەنی چەپی جۆاروجۆری تریش (ماویزم، جیفاریزم... تاد).
مێژوو كە سەردەمێك، لە هەناویا سەرهەڵدەدا و هەموو هاوكێشەكانی دەگۆڕێ، بەهیچ شێوەیەك، لەسەر مێژووی لایەنەكان، یان سەركردەكان، یاخود فەلسەفە و ئایدیۆلۆژەكان، تەنانەت لە سەر مێژووی خەبات و قوربانی لایەنەكانیش ناوەستێ.
هەڵبەتە، مێژووی خەبات و قوربانیدان، مایەی شانازین. بەڵام پاراستنی ئەو شانازیانە، بەچۆنیەتی گۆڕانكاری رێباز و پێكهاتەی حزبە شۆڕشگێڕ و فیداكارەكانە، لەناو پرۆسەی گۆڕانكاری سەردەمدا.
پابەندی بە مێژووی خەبات و، وەفاداری بۆ شەهید، ناكرێ بكرێتە پاساوی دورە پەرێزی لە پرۆسەی گۆڕانكاری. بۆیە، تەواوی لایەنە سیاسیەكانی بەشەكانی كوردستان، وەكو هەموو هێزە سیاسیەكانی جیهان، مەحكومن بە گۆڕانكاری. یان دەبێ خۆیان بگۆڕن و لە خەبات و خزمەتی باشتر بەردەوام بن. یاوەكو، بەدڵنیاییەوە، لەم ساڵانەدا، تۆڕی لۆكسی، هەندێك لایەن و سەركردە، هەڵدەوەرن!.