هەنار لە پرسەی جەنەڕاڵێکی جوانەمەرگدا

ماجد خەلیل 23/10/2019

باران باری، ئیتر (ھەنار) خۆشتر دەبێ
هەنار لە پرسەی جەنەڕاڵێکی جوانەمەرگدا

لێرە مێژوو، دڵی پیسە!
جەنەڕاڵ بۆخۆی هەنارێک بوو، هەنارێک هەموو ڕەنگ و روخسارو رامانەجوانەکانی ژیان لەناخیدا بوو، هەنارێکبوو زیندان، زیندانیی ئەرتەشی گەڵا و گەلەکۆمەی بەڕبەڕییەتی ئەم ڕۆژگارە بوو.
 هەر گەڵایەکی وەریو، ویژدانێکی وەریوی مرۆڤایەتی، هەر گەڵایەکی زەرد، زمانی زبری مێژوو بوو.
ئەوبۆخۆی
فەلسەفەی چێژ، لە دێڕبەدێڕی دنکەکانیدا دەچۆڕا. 
فەلسەفەی ژیان، لە ڕەنگی ڕوخساریدا دەهاتە خوارێ.
 فەلسەفەی ئاو، لەهەناویدا، هێزیدەدایە مردن و بنباڵی مەرگی دەگرت بۆ سەر رایەخی ژیان.
بەڵێ هەنار مردنی دەخستە گیانەڵای ژیانەوە. 
گەر هەنار نەهاتایە، لەناو ئەرتەشی ئازاری ئەم گەڵا گۆڕبەگۆڕانەدا، هەر رۆژەی جەنەڕاڵێکێ پایز، جوانەمەرگ دەبوو. 
جەنەڕاڵم دیوە لەنێو باخە هەنارەکانی هەوراماندا، بینیومە چۆن فەرشی سوری تاموبۆ، چۆن فەرشی سوری شەراب، لەبەر هەنگاوە مەستەکانی جەنەڕاڵدا راخراوە.
بینیوە چۆن لە خانەقای هەنارێکی بیارەدا، دائیم، چاوێکی لەسەر کارێزی کوردەواریی بوو.
بەداخەوە
جەنەڕاڵتان لە ناو هەناری سوری  سوریی و هەناری مۆمیاکراوی مۆدەو شوقەو باڵەخانە بەدبەخت و بەدمەستەکانی سیاسەدا هەڵواسی.
 جەنەراڵتان دایەدەست چەقۆی کولی ویژدانی کڕکەوتوتان. 
هەنار بۆخۆی هاتبوو، هاتووە مواجەی جەنەڕاڵە زیندانیکراوەکەی ژیان، هاتبوو، دووبەستە بارانی تەڕو تەمیزو شیرینی بەدیاریی هێنابوو، هاتبوو، دووکەڵی سیگارێکی جەنەڕاڵی کردبووە دووتوێی دەفتەری یادگارییەکانی خۆیەوە، وەک سوپرایزێ هێنابوویەوە.
مەرخوا بزانێ ئەودوکەڵە بۆنی چ حەسرەت و حیکایەتێکی مەراق و مەرگی ئەم میلەتەی لێهەڵدەستا. 
هەنار خۆی لەتەل دابوو، هاتبووە مواجە! وەلێ بەهۆی شەڕو شۆڕی خۆرئاوەوە، نەختێ دێر هات، تازە ئیتر درەنگبوو، لەتەنگەی مەغریبێکی شومدا، لەتەنگەی ئاسمانێکی تۆقیوی زڕموکوتی شمشێرەکانی جیهادی ئەردۆگاندا، لە تەنگەی شاشەیەکی ئێجدی و هەواڵ بێزارو مەرگاویدا، بەدیار خەمی ژیانێکی ساردوسڕیی ژورەکەیدا، جەنەڕاڵ خۆی هەڵواسی.

هەنار پێڕاناگا
بۆخۆی، ناخی پڕە لە وشەی شیرین، سنگی یەکپارچە، دڵئاوایە
 یان دیوەخانی دڵێکی تەڕو مێبازە
 یان دیوەخانی دڵێکی چاو باشقاڵی غەمزەو نازە. 
هەنار لەلای من، شا میوەی مەوسیمی ساڵەو ھیچ میوەیەک لەدوای وی، بە پلەی دووەمیش نایێ.
 بەڵێ ھیچیان شان لەشانی ئەو نادەن
 هیچیان ناگەن بەتۆزی پێی هەنارێکی قاچ پەیزەنا
هیچیان لەفەرهەنگ و فەلسەفەی هەناردا، هەرەکەتی دنکە هەنارێکی لاسوتاویان نییە
 ھیچیان تامەزرۆیی تامی ترشوشیرینی ئەو نابەزێنن.
 ئەوان وەختێ کە پێدەگەن
ئیتر خۆیان میر و ھەر خۆشیان مەڵڵان.
 ئەوە جوانی و چێژی ئەوانە وادەکات، خودانی خەرمانێ تەمەن، خودانی خەیاڵی شاعیرانە، خودانی خۆشەویستی و خوێنشیرینی بن. 
ئەوە خەمو خاکییبوونی ئەوانە وا دەکات سەرکەن بە ھەموو ماڵە ھەژار و ھەژیوێکا. 
ئەو کیسمە کوردییەو ئەو ئەوین و ئیشقەی ئەوانە وا دەکا ھەڵەبجەو ھەورامان ھەڵبژێرن. 
ئەوان لە پیری و پاییزدا پشتمان تێناکەن و دەستمان بەرنادەن.
 لەباراندا بەرامەیان بەچێژتر و لە شەواندا شەوچەرەمان سەرشار دەکەن.
 ئەوان سفرەمان سیحراوی و سیمامان پڕدەکەن لە پیاسەی خونێکی گەش.

کەچی لێرە ھەنار چەوساوەو چەپاوە، درەختێکی بێ پیاھەڵدان و ھیوایە. 
ھێندەی سێوە کرمۆڵەیەک ناوی نییەو ھێندەی گوڵە بەڕۆژەیەک گازی ناکەن.
لێرە تا خەلیفە خەفتەر وەستابێ
کێ لا لەهەنار دەکاتەوە!
لێرە تا عەشقی بندیواری ئەردۆگان و رۆحانی وەستابێ
کێ وەکو گەمەی منداڵانی زوو
بەسەر دیواری باخێکا، هەنارێ لێدەکاتەوە!

لێرە هەنار
لەخاکێکدا سەردەردێنێ، لەناو جۆلانەی مەرگدایە
 لەخاکێکدا چوزلێدەدا، چنگی مێژوو لە گەردنیدا گیراوە
لە خاکێکدا باڵادەکا، بەرد بەبەردی، وردە رەجمی، چنگی ئەردۆگانەکانە
بەرد بەبەردی، تلوتاشی زیندانێکە
لێرە
هیچ هەنارێ، نابێ پەرچەمی دابێنێ
هێشتا مێژوو دڵی پیسەو هیچ هەنارێ، نابێ لەحەوشەو هەیوانێ بێتە دەرێ!
لێرە زینا،لێرە نەزەر
لێرە جنێو، لێرە نەشتەر
لێرە مردن، لێرە سەقەر
لێرە بەشار، لێرە خەفتەر
لێرە مەرگی جەنەڕاڵ و هەزاران گەڵای دەربەدەر
لێرە تەکبیری تیرۆرو، کەسابەتی
هاواری ئەڵڵاهو ئەکبەر!
بوونەتە ناسنامەی یەکەمین هەناری دونیا!
  نە لە شیعری شاعیرێکدا شایستەیەو نە وەک تین و زەیتونەکەش سوێند بە سەری شێوە تاجی دەڵێنەوە.
 لێرە ھەنار چەوساوەیە، نەکارگەیەک بۆتە ماڵی و نە کۆڵانێک بۆتە ھێماو ناو نیشانی.
 لێرە هەنار بێ نەوایە
 نەخاوەنی دێڕێک ئایاتی خودایە
نەجۆلانەی زاڕۆڵەیەکی ساوایە
بۆیە هەنار کە پێدەگا، هەرزەکارانە مەست دەبێ
بۆیە هەنار کەپێدەگا، هەق و ناهەق، گاهێ گریان، گاهگاهێکیش پێدەکەنێ .