كاریگەری چەوری ئاژەڵ لەسەر جەستە...!!
چاودێر: تابان رەزا
چەوری مەڕ كە بە (بەز) ناودەبرێت، ئەم چەورییە لەلەشی مەڕدا زۆرە،لەڕووی پێكهاتەوە لەڕۆنی روەكی جیاوازترە و زۆرێك لەڤیتامینەكانی تێدایە، هەندێك لەخەڵكیش ئارەزووی خواردنی ئەم جۆرە چەورییە دەكەن و لەخواردنی رۆژانەیاندا بەكاری دەهێنن، لەو بارەیەوە لەشكر حەمید، ئەندازیاری خۆراك، ئاماژەبەوەدەكات، ئەگەر برێكی زۆر بەزی مەڕ بخورێت زیانی تەندروستی دەبێت.
لەبارەی پێكهاتەی مەڕ بزانە
لەشكر حەمید، ئەندازیاری خۆراك، دەڵێت" چەوری مەڕ كە لە كوردەواری بە ( بەز ) ناودەبرێت، بریتیە لە چەوریيەك لە لەشی مەڕدا زۆرە، ئەم جۆرە چەوریە لە ڕووی شیكاریەوە سەرچاوەیەكی وزەی زۆرە و جۆری چەوریەكە لە ڕوی پێكهاتەوە لە ڕۆنی ڕووەكی زۆر جیاوازە وە هەندێك لە ڤیتامینەكانی تێدایە بەتایبەتی ئەوانەی لە چەوریدا دەتوێنەوە، توێژینەوەكان لەسەر ( بەز ) زۆرن هەندێكیان باسی سودەكانی دەكەن و هەندێكی تریان باسی زیانەكانی دەكەن"
سود و زیانەكانەی چەوری مەڕ
ئەو ئەندازیارە، باس لەوەدەكات، ئەگەر خواردنی بەزی مەڕ بەبڕێكی دیاریكراو لەژێر چاودێری پسپۆڕی خۆراكدا بێت هەندێك سودی هەیە، وەك ئەمانەی لای خوارەوە:
كاریگەری لەسەر پێست هەیە، ئەگەر وەك ماسك بەكاربێت بەلابردنی هەندێك خڵتە و پیسی لەسەر پێست بە كاریگەری هەندێك پڕۆتینی تێیدایە.
هاوكارە بۆ چارەسەری هەندێك كێشەی ئیلتیهاباتی جومگە پاش تواندنەوەی لەگەڵ هەندێك جۆر زەیتی ڕووەكی وە بەكارهێنانی لەسەر جومگە.
هاوكارە بۆ درێژبوونەوەی قژ و برژانگ ئەگەر بەشێوەیەكی دروست لێیان بدرێت.
سەرچاوەی خۆراك و بەهێزبوونی هەندێك ئەندامە وەك جگەر و ڕیخۆڵە ... هتد.
دەركردنە دەرەوەی ژەهری كۆكراوە لەلەشدا لە ئەنجامی خواردنی هەندێك خۆراك تێر بەچەوریەكان.
ناوبراو وتیشی، هەموو ئەم سودانە لەوەوە سەرچاوە دەگرێت لە بەزی ئاژەڵ بە بەراورد بە زەیتە ڕووەكیەكان لەڕووی كیمیاییەوە زیاتر جێگیرە واتە ئۆكسان بەخێرایی ڕوونادات، چونكە بوونی شێ و هەوا هۆكارە بۆ ئۆكسان زەیتی ڕووەكی، بەزی مەڕ بەشێكی كەمی وزەیە و ئاوێكی زۆری تێدایە، بەڵام زەیت بڕێكی زیاتر وزەی تێدایە .
لەشكر حەمید، ئاماژەبەوەدەكات، هەندێك لە توێژینەوەكانی تر باسی زیانەكانی دەكەن بۆ توشبوون بە نەخۆشی دڵ و ڕەقبوونی خوێنبەرەكان و شێرپەنجەی مەمك و زەهایمەر ...هتد ، لە ئەنجامی توێژینەوەیەك بەزی ئاژەڵ لە چەوری تێر پێكهاتووە و سەرچاوەی وزەیە و لە هەموو ١٠٠ گرام بەزدا ٩٠٠ سعرەی گەرمیمان دەداتێ وە دەبێتە كەم بوونەوەی كۆڵیستڕۆڵ لەجۆری باش (HDL )، زۆر خواردنی دەبێتە هۆی قەڵەوی و ئەمەش هۆكارە بۆ نەخۆشی شەكرە و بەرزی پەستانی خوێن و جەڵدەی مێشك و هەوكردنی جومگەكان .
وتیشی، لە كۆتاییدا دەگەینە ئەو ڕاستییەی كە خواردنی بەزی مەڕ بەبڕی زۆر زیانی زیاترە لە سودەكانی، بەڵام ئەگەر بەزێكی تەندروست بێت بەبڕێكی زۆر كەم لەژێر چاودێری پسپۆڕی خۆراك لەگەڵ ئەمەشدا فول صویا و كەتان گوێز بخورێت كە سەرچاوەی ترشە چەوریەكان و ئۆمێگا (٣) یە سودی زۆرە .