بەراوردێكی رەخنەگرانەی هەڵوێستی بیرمەندانی جیهان و كۆنگرێسی ئەمریكا و حیزبە كوردستانیەكان

ئازاد عەلی 30/10/2019



داگیركاریی توركیا لەرۆژئاوادا، گەیشتۆتە  رادەیەك، دوێنێ كۆنگرێسی ئەمریكا توندترین سزای سەپاندە سەر توركیا و سەرۆكەكەی. تەنانەت هەموو چەشنە چەك فرۆشتنێكی بە توركیا قەدەغە كرد. بانكە تایبەتیەكەی ئەردۆگان و حیزبەكەی بلۆك كرد. هەر دەوڵەتێكیش، چەك بفرۆشێتە توركیا، سزای ئابوری دەخرێتە سەر.
زۆربەی دەوڵەتانی تریش، هەمان سیاسەتیان هەیەو یەكێتیی ئۆروپا، پێش ئەمریكاش، دژی توركیا توند بون، كۆمكاری عەرەبیش دژی داگیركاری سوریان (وەكو وڵاتێكی عەرەبی!).
دیارە، ئەم بڕیارانە بۆ ناو رای گشتی ئەمریكا و رۆژئاواو جیهان، كاریگەری زۆری هەیە. بە تایبەتی كاتێك پەرلەمانەكانی ئۆروپا و كاربەدەستەكانیان و كۆنگرێس و كاربەدەستانی ئەمریكا، دەبینن، میدیای رۆژئاوا، هاوكات بیرمەندانیان، هەڵوێستێكی دیموكراسی و مرۆیی، جوان دەردەبڕن.  ئیتر كاربەدەست و پەرلەمانەكان، ناتواننن حساب بۆ رایگشتی و بیرمەندان نەكەن. (وەكو عێراق و كوردستان نین!!) ئاماژە كردن بە هەڵوێستی هەندێك لەو بیرمەندانە گرنگە، هەتا بەراورد بكرێ بە هەڵوێستی یەكێتی و پارتی لایەنەكانی تر، بەرامبەر كۆنگرەی (كەنەكە) و دۆخی رۆژئاوا.
ئەمەش نمونەی بۆچونی بیرمەند و فەیلەسوفەكانی جیهانە.
-چۆمسكی: نعوم چۆمسكی، فەیلەسوفی زمانەكان و زانای مێژووە، دەڵێ: ترامپ لەرێگەی سازشكردنی بۆ ئەردۆگان، ناوی كەوتە لیستی سەرۆكە شەرمەزارەكانی ئەمریكا كە خیانەتیان لە كورد لە (45) ساڵی رابوردووەوە كردووە.
- پرۆفیسۆر فیدیریكا جیاردینی لە زانكۆی (تری-رۆما) دەڵێ: بەرگری لێكردنی رۆژئاوا، بە واتای بەرگریكردن لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دژی ستەمكاری دێت كە خەڵكی تر لە شوێنی تری جیهان، دژین. هەروا دەڵێ: لەلایەن ملیۆنەها چالاكوان و بیرمەند و ئەكادیمیەكانەوە سیاسەتی كوردی ئاوێتەی ژیانی رۆژانە بووەو لە پێشەنگی روداوەكانن لە پێناو پێكهێنانی كۆمەڵێكی نوێی دامەزراو لەسەر خەباتی كولتورە جیاوازەكان... تاد.
-ئەزیلینی؛ زانای سۆسیۆلۆژیای بە رەگەز ئیتاڵی و دانیشتوی ئەمریكا، دەڵێ: ئامانجی داگیركاری توركیا لە 9/ی ئەم مانگەوە، بە توانای دووەم سوپای ناتۆوە، بۆ ئەوەیە خاك داگیربكات و بەشێوەیەكی سەرەكیش دەیەوێت كوردو سریان و ئێزدی و عەرەب لە زێدی خۆیان دەرپەڕێنێ.
- د. یوست یونغردون، لەزانكۆی هۆڵەندا، دەڵێ: عەقڵیەتی سیاسی توركیا، قبوڵی ناكات ناوچەی ئۆتۆنۆمی هەبێ.
- ویسترهایم: سەرۆكی كۆمسیۆنی هاوڵاتی لە یەكێتی ئۆروپا و پرۆفیسۆری زانكۆی بێرغنی نەرویجی (كاریان ویسترهایم) دەڵێ: راستیەكەی لە دوو هەفتەی رابردودا كورد كە تەواوی ئاژانسەكان باسیان دەكەن، مەترسیی لەناوچون لەسەریان هەیە. ئەشڵێ: هەموو رێگاكانی دیبلۆماسی لەپێناوتان دەگرینە بەر، دڵنیا بن پشتیوانتانین لەهەموو چالاكیەكانتاندا.
- لەزانكۆی (بازل- سویسرا) زانای سۆسیۆلۆژی، ئولی مادر دەڵێ: ناڕازیم بۆ هێرشەكەی توركیا بۆ باكوری رۆژهەڵاتی سوریا و راگواستنی خەڵكەكەی. بە سەرسوڕمانەوە سەیری پشتیوانی ئەمریكا و روسیا دەكەم بۆ پشتیوانی پێشێلكاریی یاسای نێودەوڵەتی. 
- سلاڤۆی ژیژەك، بیرمەندو فەیلەسوفی سلۆڤینی، لە وتارێكیدا دەڵێ: ئەو عەبقەرێتییەی ترەمپ (كە خۆی نەخشەی بۆ كێشاوە) ڕەوایی دەدات بە خیانەتە نوێكەی لەكوردەكان (زۆر چالاكانەش خۆش دەبێت لەهێرشی توركیا بۆسەركوردەكان لەو ستاتۆیەی باكوری سوریا كەكوردەكانی ئەوێی تیادا نیشتەجێن)، ترامپ دەشڵێت 'كوردەكان فریشتە نین' بەدڵنیاییەوە لەلای ئەو فریشتەكان زیاتر كەوتونەتە ئیسرائیلەوە (لەكەناری ڕۆژئاوا) وە ناوچەی یەمەنی نزیك لە سعودییە نەك شوێنی تر. بەڵام ڕاستییەكەی ئەوەیە: كوردەكان تەنیا فریشتەیەكن لەو پارچەیەی جیهاندا.
ئەوە سیاسەتی كۆنگرێسی ئەمریكا و ئەوەش بڕیارەكانی یەكێتیی ئۆروپا و ئەمەش هەڵوێستی بیرمەندانە.
 بەڵێ...
رێك لەم دۆخەدا، كەنەكە (كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان لە دەرەوەی وڵات) 19/یەمین كۆنفرانسی دەبەستێ. بەداخەوە، پارتی دیموكراتی كوردستان، ئەگەر هەر كۆنفرانسێك نەهاتبێ، دەبوو، ئەم كۆنفرانسە بێت. بەتایبەت هەم سەرۆكی پارتی و هەم سەرۆكی حكومەتی پارتیش، بۆ پشتیوانی رۆژئاوا، هەڵوێستیان باشتر بوو لەساڵانی رابوردوو. كۆمەڵی ئیسلامی و یەكگرتوی ئیسلامی نەهاتبون. دیارە خاتری توركیایان زیاد لەپێویست گرتووە!!
بزوتنەوەی گۆڕان ئامادەبون و  هەر دەستەگەرێكیان بە ناوێكەوە سێ وتاریان هەبووە.
یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان، هەموو كۆنفرانسێك ئامادە بووە. بەڵكو ئەندامی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی و چەندین كادری دەرەوەو ناوەوە، ئەندام پەرلەمانی كوردستان، لە دامەزرێنەرانی كەنەكەن.
ئەگەر ساڵانی رابوردوو، هەندێك كۆنفرانس، پاساوی نەناردنی وەفد، یان نەچونی وەفد، هەبوبێ و رۆژئاوای كوردستان مەترسی لەسەر نەبوبێ، ئەمساڵ، تەواوی نەتەوەی كورد لە بەشەكانی كوردستان، مەترسی و پیلانی لەسەرە. رۆژئاوای كوردستان خراوەتە پێشڕەوی پلانگێڕی. بۆیە، چونی یەكێتیەكان، بەم ژمارە بەرچاوەشەوە، پێگەیەكی دیاری لەناو كۆنگرەكەدا هەبووە. هۆڵەكەیان بە دروشمی زەردو سور پڕنەكردوە. بەڵكو لە وتار و دانیشتنە تایبەتی و لابەلاكانیشدا، سیاسەتی سەنگینی یەكێتیان، رونكردۆتەوە. كەچی لەناو مەكتەبی سیاسیی یەكێتیدا، هەبون ئەم بەشداریكردنەیان بە هەل زانیوە، لە پێش كۆنگرەوە، تەپكەیەك بۆ بەشدارانی كۆنفرانسەكە بنێنەوە. ئەمە لەكاتێكدا، راگەیاندنی یەكێتی هەڵوێستێكی باشی لەسەر دۆخی رۆژئاوای كوردستان هەیە. تاك تاك برینداری بە فسفۆڕ سوتاویشیان بۆ چارەسەر دەهێنرێنە كوردستان.
ئەگەر پاساویش ئەوەبێ كە یەكێتیەكان بێ پرس بەشداربون، لە وەڵامدا هەقوایە، مەكتەبی سیاسی كە داوەتی رەسمیان بۆ نێردراوە، پێشتر بیان گوتبا، بەشداری ناكەین و كەسیش بۆی نیە بەشداری بكات. كە واشیان نەوتبێ، كەواتە: دەرگا ئاواڵە بووە بۆ بەشداریكردن، وەكو ساڵانی رابوردوو.

وتاری زیاتر