راپۆرتی شوبات‌و هاوڕێیانی زیندان‌و بەرپاكردنی شۆڕش (لە كۆمیتەی هەرێمەكاندا)

مەلا بەختیار 31/12/2018

شەوی سەری ساڵی (1975-1976) سلێمانی ساردو كۆڵان‌و شەقامەكان شەختاوی بون. شەوی ئەو سیاسیانە بوو، خۆیان لە دوژمن شاردبوەوەو خەیاڵی رۆمانسیەتی شۆڕشگێڕێتی هەڵیگرتبون.. خەیاڵێك بە گیانی گیانبەختكردن، دووەمین كۆبونەوەی كۆمیتەی هەرێمەكانیان بۆ دەكردو دەبوایە، كۆمەڵەی داتەپیو هەڵسێننەوەو هەڵسەنگاندن بۆ هەڵەكان‌و هۆكارەكانی ئەو شكستەی بەسەر كۆمەڵەدا هات، زانستیانە دەستنیشان بكەن.
ژوان، دیسان ماڵە ئامێز گەرمەكەی (وەستا ئەمین)‌و، هاوسەرە سەلارە دڵسۆزەكەی (ناجی خان)ە.
یەك یەك، هاوڕێیان بە جلوبەرگی زستانە، خۆیان دەكردە ماڵ. شەهیدان (عەبدولرەزاق‌و ئازاد هەورامی)‌و سالار عەزیز‌و مەلا بەختیار، گەیشتن. چاوەڕێی شەهید ئارام، بە هەست‌و هەڵوێست، هەمومان بڕیارماندابوو، جڵەوی چارەنوسمان بدەینە دەستی. ئارام بە مۆراڵی سیاسی‌و كۆمەڵایەتی ئارام بوو، ئەگینا، ئەقڵێكی گەورەی وردبینی‌و دوربینی‌و رێبینی بوو.
ئارام گەیشت.. هەڵساین لەبەر پێی‌و ئاهێكی هاوڕێیانەمان پیادا هاتەوە. تەوقەی لەگەڵ كردین. بزەی ئومێد روخساری داگرتبوو. دیاربوو، ئەركە پێسپێردراوەكەی راپەڕاندبوو. دوای دەنگ‌وباس باسكردن‌و هەواڵی هاوڕێیانی زیندان‌و دۆزینەوەی شانە دابڕاوەكان، ئارام (راپۆرتی شوبات)ی خوێندەوە.
راپۆرتی شوبات.. بە دەستنوس، زیاتر لە (18) لاپەڕەی فولسكاب بوو. هەڵسەنگاندنێكی دۆخەكەو دۆخی كۆمەڵەو دۆخی رژێم بوو. تیایدا، رەخنە لە هەڵە و كەموكوڕیەكانی كۆمەڵە، لەڕووی فكری‌و سیاسیەوە گیرابوو. بەرنامەی خەباتی ئەو دۆخەو چۆنیەتی خۆئامادەكردن بۆ بەرپاكردنی شۆڕشی تیابوو. بەعس، وەكو رژێمێكی سەرمایەداری دەوڵەتی مشەخۆری شكستخواردوو، باسكرابوو. هاوكات، رەخنەی توند لەوە گیرابوو كە، گوایە، شورەوی‌و حزبی شیوعی، دەیانەوێ‌ ئەم رژێمە شۆڤێنییە سەرمایەدارە دەوڵەتییە، بەئاڕاستەی گەشەكردنی ناسەرمایەداریەوە بەرەو سۆسیالیزم بەرن.
لەسەر راپۆرتەكە، مشتومڕێكی هاوڕێیانە كرا. تەنانەت لەسەر ناوی (كۆمیتەی هەرێمەكان)یش، ناكۆكیمان هەبوو. شەهید ئارام‌و كاك سالار، دەیانویست ناوی كۆمیتەكە بنرێ‌ (كۆمیتەی شۆڕشگێڕی كۆمەڵەی ماركسی-لینینی ئەندێشەی سەرۆك ماو) بەندە، سور بوم كە هەر (كۆمیتەی هەرێمەكان)ی ناوبێ‌. هەتا هاوڕێیانی زیندان، وا نەزانن، رەوتێكی جیاوازین‌و كێشە لەناوماندا قوڵ نەبێ‌. شەهیدان عەبدولرەزاق‌و ئازاد هەورامی پشتیوانییان كردم. راپۆرتەكە پەسەند كرا و بە دەستنوس، هاوڕێیان راسپێردران، لەبەری بنوسنەوەو دابەشی بكەنە سەر هاوڕێیان.
لەناو كۆبونەوەدا بوین، هەواڵی تەسلیمكردنی شەهید شیهاب‌و هاوڕێكانی لەلایەن شەهید (عەلی ئامەخان)ەوە، پێمانگەیشت، كە گوایە گەیەندراوەتە پێنجوێن. شڵەژاین‌و خەم دایگرتین. شەهید ئارام.. مات بوو. بەڵام خۆڕاگرتر بوو. وتی:
لەپیاوان دەقەومێ‌. گرنگ ئەوەیە، سەرمان بەرز بكەن‌و ئێمەش، سەرەڕای رەخنەكانمان، ئەركەكانمان رادەپەڕێنین. وتیشی: من لە (هاوڕێ‌ شیهاب) دڵنیام سەرمان بەرز دەكات. بەڵام لە یەك دوو كەسیان دڵنیا نیم (ناوی هێنان، پێم باش نییە ناویان بنوسم).
لێرەدا، دەمەوێ‌ هەڵەیەكی مەراماوی راستبكەمەوە. لەهەندێك بیرەوەریدا هاتووە، گوایە لەراپۆرتی شوباتدا، باسی پاكانەی سەركردایەتی كۆمەڵە كراوە. ئەمەیان هەڵبەستراوە بۆ كۆمیتەی هەرێمەكان. چونكە هەفتەیەك پێش تەسلیمكردنەوەی هاوڕێیان لەئێرانەوە، راپۆرتی شوبات بڕیاری نوسینی درابوو. هەمان شەو كە خوێندمانەوە لەپێنجوێن بۆ سلێمانیش بەرێ نەكرابون. لێكۆڵینەوەشیان لەگەڵدا نەكرابوو. چ جای بەخراپە باسبكرێن لە راپۆرتەكەدا.
دەشگوترێ‌ گوایە، راپۆرتی شوبات، كەوتۆتە دەست رژێم‌و لەگەڵ هاوڕێیانی زیندان باسكراوە. ئەمیش دوورە لەراستیەوە. نە راپۆرتی شوبات دەست رژێم كەوتوەو نە لەگەڵ هیچ هاوڕێیەكیشدا لەزیندان باسكراوە.
لە راپۆرتەكەدا، ئەوەی رەخنەی لێگیراوە، هەر ئەوانە بون كە پێشتر گیرابون‌و بەڵگەشیان لا گیرابوو. دوای ئەوەی شەهید شیهاب دەگاتە زیندانی (فوزەیلە) وەكو رابەرێكی كارامە دڵی یەك دوو كەس لەوانەی بەڵگەیان دابوو بەدەستەوە، دەداتەوەو  پاشگەزیان دەكات لە بەڵگەكانیان.
مەخابن، راپۆرتی شوبات، كە بەڵگەنامەیەكی زۆر گرنگ بوو بۆ دۆخی نەخوازراوی كۆمەڵەو رێنوێنییەكی شۆڕشگێڕی بوژانەوەی هاوڕێیانیش بوو، بە رق‌و ئیرەیی، كەمبایەخ دەكرێ‌. لەو رێگایەشەوە، كۆمیتەی هەرێمەكان‌و شەهید ئارام‌و هاوڕێكانی دەدرێنە بەر نەشتەری رەخنەی نابەجێ‌.
لەكاتێكدا، كۆمیتەی هەرێمەكان شانی دایە بەر ئەركێكی چارەنوسسازی گرتنەوەی كۆمەڵەو بەرپاكردنی شۆڕشی نوێ‌. كاریگەری سێ‌ هەڵەی گەورەی سەركردایەتی كۆمەڵەی راستكردەوە:
هەڵەی یەكەم: لەناو هەرەسدا، هەرەسیان هێناو درێژەیان بە پارتیزانی نەك نەدا، بەڵكو هەزاران چەك فڕێ دەدرا، تەنانەت (50) چەكیشیان قایم نەكردبوو بۆ رۆژی رەش.
هەڵەی دووەم: پەسەندكردنی تێزی سێ جیهانی ماوتسیتۆنگ، لەكاتێكدا تێزەكە، لە چیندا نەزۆكی دەركەوتبوو. لەجیهانیشدا، بێهودەیی ساغ بوبوەوە. بەپاساوی ئەم تێزەوە، بە رژێمی بەعسیان دەگوت: ناكۆكی سەرەكی نییە. لە نامیلكەی (یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بۆچی؟)یشدا، مام جەلال رەخنەی توند، لەم بۆچونە دەگرێ‌‌و بە رەوتی سازشكاریان دەزانێ‌!!
هەڵەی سێهەم: جێهیشتنی كوردستان بوو، لەرێی ئێرانەوە بەرەو سوریا، بەبێ‌ ئەوەی بچوكترین ئیحتیاتیان كردبێ‌. بەڵكو خانۆچكەیەكیشیان نەبوو. رۆنیۆیەكیان نەبوو. پەنجا دیناریان جێنەهێشتبوو. ئەمە لەكاتێكدا دەبوایە، مەفرەزە دروست بكەن‌و خۆیان بۆ شۆڕش ساز بدەن.
دوای راپەڕاندنی ئەو هەموو ئەركە شۆڕشگێڕانەیە، لەهەموو ئەدەبیاتی شۆڕش‌و كۆمەڵەشدا، ستایشی كۆمیتەی هەرێمەكان نەكراوە. ئەم ستایش نەكردنەش، بە مەبەست‌و مەرام بوو!!
یادتان بەخێر شەهیدان ئارام‌و ئازادو عەبدولرەزاق. ئەو سەری ساڵە شوم بوو. كە لەكۆبونەوەیەكی چارەنوسسازدا بوین. ئێستاش كە سەری ساڵە، خەمی چارەنوسی یەكێتی، دیسان، خەمێكی گەورەی چارەنوسسازە!