داتان، رامان‌و تیشكی شەرمنی نێو تەمتومان
ئازاد عەلی
داتان
(لە ژنەکانی بەرلین دەچوو
بێ هەتاو توایەوە
مناڵیم هێندەی چۆلەکەیەک بوو
کەچی وەک تیشکی شەرمنی
تەمتومان بیرم ماوە
ئەو دەیوست بمرێت
کەچی بۆنی جەستەیم
هێندە کۆکردۆتەوە
تا لەگەڵ فڕینی خۆمدا ئەویش بفڕێت)
پێویستە كڵاوڕۆژنەیەكی رەخنەی ئەم سەردەمە بكەینەوە. هەتا زیاتر هاوكاری خوێنەر بكەین، لەم كورتە رەخنانە!
لەسەردەمی مۆڵتیمیدیادا (دەنگ، رەنگ، وێنە، بزاوت) پێكەوە دەژین. لەناو ئەم مۆڵتیمیدیایەدا، بەرهەمە ئەدەبیەكانیش بڵاودەكرێنەوە. چۆن ئەلیكترۆن وردترین دیقەتی دەوێ، رەخنەی ئەم سەردەمەش، لە میدیای ئەلكترۆنیدا، وردەكاری چڕبونەوەی دەوێ. ئەم رەخنانە هەتا درێژ بن، رەخنەكان دەنێژن!
دەق (هەر دەقێك بێ) وەكو سەردەمی گۆڕین، بۆ دەستەبژێرو، گۆڤاری بیرمەندان‌و، رەخنەگرە بەتواناكان نییە. بەڵكو بۆ زۆربەی رای گشتییە، كە جەنجاڵی دونیای ئەلكترۆنیین. نەوەیەك پەیدا بووە، نەوەی تاكگەرایین. نەوەی بەكۆمەڵ گوێگرتن‌و بەرهەمی هەرەوەزی نین. رەخنەش، وەكو بابەتێكی داخراو نەماوە. رەخنەگر ناتوانێ تەنها بۆ خوێنەری دەستەبژێر بنوسێ. ئەمیش لینكەكانی كردۆتەوە، بۆ خوێنەری ئەلكترۆنی. ئەمەیە خەسڵەتەكانی خوێنەرانی دەقەكانی سەردەم. ناشكرێ، گوێی نەدەینێ!
سامی، سنورەكان تێدەپەڕێنێ‌‌و لە بیرەوەریەكانی "دایكم"و "باوكم"دا قەتیس نامێنێتەوە. بۆیە دەفڕێ بۆ بەرلین‌و پێماندەڵێ:
لە ژنەكانی بەرلین دەچوو
بێ هەتاو توایەوە
ئەوەی سامی بناسێ، دەزانێ چۆن شەرمی مناڵی‌و پەروەردەی كۆمەڵایەتی بەرینەداوە. شەرم شەرابی هەمیشەیی ئەندێشەی سامین. كە لێرەدا باسی ژنەكانی بەرلین دەكات، سەدان حەسرەتی خەفەكراو، لەگەڵ توانەوەی ئەم ژنە بەرلینیانەدا، لە ناخی ئەمیشدا، تواونەتەوە. ژن لای سامی پیرۆزترە لە پیاوانی تر، بۆیە، زات ناكات، جگە لە جوانییە روحیەكانی ژن بەولاوە، توخنی لایەنی دیكەی ژن بكەوێ. بەتایبەتی، سێكس. تەنانەت ماچیش!! ئەمە لەكاتێكدا، ئەدەبی هاوچەرخ لە سێینەی ترسناك (ئاین، سیاسەت‌و سێكس) رزگاری بووە.
بۆئەوەی سامی وەكو سامی هادی بناسن، بفەرموون بزانن چۆن مناڵی بیر ماوە؟
مناڵیم هێندەی چۆلەكەیەك بوو (بەس نەبوو نەیووت چێشكە)
كەچی وەك تیشكی شەرمنی
نێو تەمتومان بیرم ماوە
هێندە لە مناڵیدا لە شەرمان خۆی خواردۆتەوە، هێندەی چۆلەكەیەكی بیر ماوە، دێتەوە سەر شەرم.. چەند جوانی چواندووە كە دەنوسێ:
وەك تیشكی شەرمنی
نێو تەمتومان بیرم ماوە.
شەرم، چەند جوانە.. چەند زیندووكراوەتەوە. چاوتان لێیە شاعیر چۆن دەتوانێ بە تیشكی شەرم، تەمتومان دڕ پێ بدات‌و لە بیرەوەری شاعیردا، شەرم بێتە هەوێنی داهێنان. ئا ئەمەیە تەلیسمی شیعر. ئەمەیە كە دەوترێ: زمانی شیعر، كورتترین، بەڵام جوانترین داهێنانەكانی ژانرەكانی ترە.
لە شیعردا، بەتایبەتی لە شیعری نوێدا، شیعر بارگاوی بكرێ، بە زەبەندی وشەو دەربڕینی فەلسەفە، هەتا ڕادەیەكی دیار، لە شیعر دەكەوێ.. یان جوانیەكەی شیعر لەدەست دەدرێ!
بزانن، چۆن زمانی شیعر دادەچۆڕێتە قوڵترین هەستی شاعیر بەرامبەر بە ژن.. بەڵام لەبەرئەوەی شەرم، بەڵكو ترسنۆكە بەرامبەر ژن، ئاوها دەریدەبڕێ:
ئەو دەیویست بمرێت
كەچی بۆنی جەستەییم
هێندە كۆكردۆتەوە
تا لەگەڵ فڕینی خۆمدا
ئەویش بفڕێت
مەگەر دوراودور، بە خەیاڵی بۆنی جەستە، لە جەستە تێری خواردبێ. هێندەی خۆی لە بۆنی جەستەی ژنەكەدا خواردۆتەوە، لەگەڵ خۆیدا، ئەویش دەفڕێ.
ئەم چەند دێڕە، لێوڕێژن لە حەزو حەسرەت‌و ئارەزوو، بەوپەڕی وریاییەوە، دەیانهۆنێتەوە، نایەوێ، لەم شیعرەشدا، خۆشەویستی ناخی بەرامبەر "ئەو"ی نادیار، لای "ئەم"ی شەرمنی دیار، دەربخات، ناچار، لەگەڵ فڕینی خۆیدا.. بەرز بەرز، بۆنی جەستەی دەفڕێ.. ئەو بۆنەی، نازانرێ "سامی" چەند لەمەیاندا راستگۆیە.. ئایە بۆنی جەستەی "ئەو"ی نادیاری كردووە، یان "ئەم"ی شاعیر، هەر بە تەسەوفی شیعر، پەپولە ئاسا، بۆنی جەستە بۆنەكراوی یار دەكات؟ مەگەر سامی خۆی بزانێ.. دڵنیاشم هەرگیز نایدركێنێ!