گفتوگۆی سایتی چاودێر لەگەڵ حەسەن ئۆزگونەش، پارلەمانتاری هەدەپە

ڕاپۆرت 20/07/2019


سازدانی: هێژا دڵشاد-ئەنقەرە
پارلەمانتارێكی پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) رایدەگەیەنێت كە پارتەكەیان هیچ رێككەوتنێكی لەگەڵ پارتی كۆماری گەل (جەهەپە) دا نەكردووە، ئەوەی روویداوە شتێك بووە لەبەرژەوەندی گەلانی توركیا و تاكتیكێك بووە لەدژی دەسەڵاتی فاشیستی ئاك پارتی.
حەسەن ئۆزگونەش، نوێنەری شاری شرناغ لەسەر لیستی هەدەپە لە چاوپێكەوتنێكی تایبەتدا لەگەڵ "سایتی چاودێر" ئاشكرای دەكات كە هەدەپە تادێت رێژەی دەنگەكانی زیاددەكات بەهۆی ئەوەی ئیتر كوردە موحافزكارەكانیش پشتیان لە ئاك پارتی كردووە و لە سیاسەتی فاشیستی ئەوان ناڕازین.

پرسیار: سەرەتا سوپاس بۆ ئەو دەرفەتەی پێتان دام.
حەسەن ئۆزگونەش: ئێوەش بەخێرهاتن سەرچاوان.

پرسیار: سەرەتا دەپرسم دۆخی پارتەكەی ئێوە و هەروەها توركیاش لە چ رەوشێكدایە؟ 
حەسەن ئۆزگونەش: ئێمە وەك پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) خۆمان بە پارتێكی گشت گەلانی توركیا دەزانین. ئێمە پارتی ژنانین، گەنجان و پارتی گشت دین و بیروباوەڕە جوداكانین، كاتێ‌ سەیری دۆخی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و توركیا دەكەین، دەبینین كێشەی یەكسانی لە مافی ژن و پیاودا هەیە، جیاوازییەكی زۆر لەنێوان چینی كرێكار و سەرمایەداریدا هەیە، سەرمایەدارەكان كەوتونەتە تەفروتوناكردنی سروشت، ئەمە پرسێكی مرۆییە، لەنێوان مەزهەب و ئاینەكانیشدا پێداكێشان هەیە ئەمەش دووبارە پرسێكی گەورەیە. لەنێوان پێناسە جیاوازەكانیشدا كێشە هەیە، هێزە داگیركەر و زلهێزەكان، پێناسی گەلی كورد و نەتەوە كەمینەكان رەتدەكەنەوە، لەبەرئەوەش بوو بۆ چارەسەر كردنی ئەو پێنج پرسە سەرەكییە و پرسەكانیتر ئەم پارتە دامەزراوە، لەپێش هەمووشیانەوە چارەسەری پرسی كوردە، كێشەكانی گەلی كورد، كاتێكیش كە ناونراوە پارتی دیموكراتی گەلان بەو مانایە نایەت كە دوور بێت لە پرسی كوردەوە، بەڵكو لە ئەجێندای هەرە گرنگی كارەكەنییەتی، هاوكاتیش دەست بۆ چارەسەركردنی پرسەكانیتریش دەبەین، لەبەرئەوەی ئێمە پارتێكی ئاشتیخواز و ئازاد و دیموكراتیین.
كاتێ‌ ئاك پارتی هاتە سەر دەسەڵات دەیووت "پرسی كورد بونی هەیە و دەوڵەت لە رابردوودا بەرامبەر بە كورد هەڵەی زۆری كردووە، ئێمە چارەسەری پرسەكە دەكەین". ئەوەشیان دووپاتدەكردەوە كە ئەوان لە رەگ و ریشەیەكی ئیسلامییەوە هاتوون  كە لەلایەن كۆمەڵگەی سیكولاری توركیاوە روبەڕووی فشار و غەدرلێكردن بونەتەوە، لەبەرئەوە ئێمە لە هەستی غەدرلێكراوان تێدەگەین و بۆ ئەو مەبەستەش پێوەرەكانی كۆبنهاگن بە ئەساس وەرئەگرین، ئەبینە بە ئەندامی یەكێتی ئەوروپا و بەمەش توركیا دیموكرات دەبێت و پرسی كوردیش چارەسەر دەبێت.
لە بەرامبەر ئەم دروشمانەدا، كوردەكان لە %30 لەهەندێ‌ شوێنیش %40 دەنگیان بە ئاك پارتی دا، بزوتنەوەی رزگاریخوازی كورد چەندجار تاك لایەنە ئاگربەستی راگەیاند تەنها لەبەرئەوەی پرسی كورد بە ئاشتیانە چارەسەر بكرێت. تەنانەت زەمینەی دیالۆگیش رەخسا، لە دوا پڕۆسەی ئاشتیدا بەڕێز ئۆجەلان 10 ماددەی وەك پێشنیاری چارەسەریی بۆ پرسەكە پێشكەش كرد، تاكوو زەمینەی دیموكراتی لە توركیا پتەوتر بێت و چارەسەری پرسی كوردیش بكرێت. ئەوەی كە ئاماژەم پێكرد ئەو پێنج پرسە سەرەكییە پاكێجێكی چارەسەری پێشكەش كرد. دەسەڵاتدارانی توركیا لەوە تێگەیشتن ئەگەر بێت و ئەو پاكێجە جێ بەجێ بكەن ، ئەوا لە توركیا شتێك لە ئارادا نامێنێ‌ بەناوی نەتەوەپەرستییەوە، بەمەش دەسەڵاتیان  لەناو دەچێ‌، لەبەرئەوەی ئەوان لە زەمینەیەكی ئەنتی دیموكراتی و نەتەوەپەرستی پێكهێناوە، بەم جۆرە درێژە بە دەسەڵاتی خۆیان دەدەن. خاڵی دووەمیش ئەوە بوو كە ئۆجەلان وتی "لە رۆژئاوای كوردستان مۆدێلێكی فیدڕالێ‌ بۆ سوریای دیموكراتی دروستبكرێت كە هەموو گەلانی ناوچەكە بە یەكسانی تیا بژین، وتیشی دەبێ‌ رێز لە گەلی كورد لە باشووری كوردستان بگیرێت وەك پێكهاتەیەكی فیدڕاڵی"، واتە لەگەڵ كوردەكان رێككەوتنێكی نوێ بكرێت، لەبەرامبەر ئەمەشدا حكومەتی توركیا ئەوەی راگەیاند كە بەهیچ شێوەیەك دان بە هیچ قەبارەیەك بۆ كورد لە رۆژئاوای كوردستان نانێت. جا فیدڕاڵی بێت یان شتێكیتر.
توركیا دەیویست كورد بچێت لەپاڵ سوپای سوریای ئازاد لەدژی ئەسەد بجەنگن و دواتریش دەسەڵاتێكی عەرەبی ئیخوانی بێتە سوریا ئەوانیش چ مافێك بە كورد بدەن ئەوە پەسەند دەكەن.
ئەو پارتە عەرەبانە لەدژی كوردن، بەڕێز ئۆجەلان وتی "ئەوە جێی قبوڵ كردن نییە و سوریا هێڵی سوری ئێمەیە". 
ماوەیەك بەر لەئێستا دەسەڵاتدارانی توركیا دەیانوت با كوردەكان بچنە عێراق ئێرە شوێنی ئەوان نییە، لەكاتێكدا گەلی كورد پێنج هەزار ساڵە لێرە دەژین. لێرەدا دەبینین ئاك پارتی لەگەڵ مەهەپە و دەوڵەت تا سەر ئێسقان دژایەتی كورد دەكەن.

پرسیار: هەڵوێستی جەهەپە لە كوێی ئەمانەدایە؟
حەسەن ئۆزگونەش: جەهەپە لە سەردەمی مستەفا كەمال ئەتا تورك هیچ شتێك نەما نەیكات دژ بە كورد، بەڵام جەهەپە ی ئەمڕۆ جەهەپە ی رابردوو نییە، جیاوازییەكی زۆریان هەیە، وەك یەك نییە، ژیان دەگۆڕێك، دەبینین وڵاتانی دوژمن دەبن بە دۆست، جەهەپەی ئێستا، وەك جەهەپەی 100 ساڵ بەر لەئێستا نییە، ئێستا جەهەپە دەڵێت پرسی كورد بهێننە ناو پارلەمانەوە ئەوا ئێمەش پشتیوان دەبین بۆ چارەسەركردنی، دەشڵێن با زمانی كوردی بێتە دووەم زمانی فەرمی، رەنگە دروستیش نەبن لەوە، بەڵام دەبێت بە خەبات و كۆشش بگەیتە خاڵێك كە زۆریان لێبكەیت دان بە مافەكانت بنێن، ئێستا كورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بۆتە هێزێكی دیار و گرنگ لە هاوكێشەكاندا، ئەوەتا لە عێراق و لە سوریا كورد خاوەنی هێزە، لە توركیاش بەهەمان شێوە، لە رابردوودا ئێمەی كورد هیچ دەوڵەتێكی یەك میلۆن كەسی دۆستمان نەبوو، بەڵام ئێستا 79 دەوڵەت دۆستمانە، لە سەروو هەموشیانەوە ئەمریكا هەموویان دان بەبونی كورددا دەنێن. وڵاتانی عەرەبی، ئیسرائیل هەموویان گەیشتونەتە ئەو خاڵەی كە دان بە كورددا بنێن. لە رۆژهەڵاتی ناوەراِستدا لە چەقی رووداوە گرنگەكاندا كورد بونی هەیە. بەبێ‌ كورد ناتوانن چەرەسەری هیچ كێشەیەك بكەن، ئەوەتا لە ئەفغانستان 40 ساڵە نەیانتوانیوە چارەسەری دۆخەكە بكەن، بەڵام بەهۆی كوردەوە لە سوریا ئەتوانن ئەوەی بیانەوێ‌ بیكەن. لە عێراق بەهەمان شێوە، ئەگەر سبەی گۆڕانكارییەك لە ئێران بێتەكایەوە دیسان بەهۆی كوردەوە دەبێت. كورد گەلێگی گەورەیەوە لە دژی كەس نییە. بۆ كورد هیچ شێك نابێ كە جوگرافیای خۆشمان هەیە.

پرسیار: لە دوا هەڵبژاردنی شارەوانی ئیستانبوڵدا، هەدەپە دووبارە پشتیوانی لە كاندیدەكەی پارتی كۆماری گەل (جەهەپە) كرد، بینیشمان توانیتان لە بەرامبەر كاندیدەكەی ئاك پارتی سەركەوتن بەدەستبهێنێت، ئەم بابەتە گفتوگۆی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، ئایا ئەمە رێككەوتنێكی سیاسی بوو یاخود تاكتیكێك بوو؟ ئەم جۆرە رووداوانە یاخوود هەماهەنگییانە لە هەڵبژاردنەكانی داهاتوودا لەگەڵ جەهەپە بۆ مەودایەكی درێژخایەن بەردەوامی دەبێت؟ 
حەسەن ئۆزگونەش: لەم ساڵانەی دواییدا كاتێ‌ رێككەوتنی فاشیستی ئاك پارتی و مەهەپەمان بینی لەدژی كورد، ئەمە هیچ ئومێدێكی بۆ ئاشتەوایی نەهێشتەوە، بۆیە پارتەكەمان بڕیاریدا بژاردەیتر هەڵبسەنگێنێت، ئەمانە تەنها لەدژی كورد دوژمن نین، بە جەهەپەیش دەڵێن تیرۆریست بەوەی سڵاو لە هەدەپە دەكەن! پارتی باش كە پارتێكی نەتەوەپەرستی توركە بەوانیش ئەڵێن ئێوە تیرۆریستن لەبەرئەوەی لەگەڵ هەدەپە پەیوەندییتان هەیە. بەهەمان شێوەش بە پارتی سەعادەت دەڵێن، جاران بەس بە بزوتنەوەی ئازادیخوازیان دەوت تیرۆریست، بەڵام ئێستا بەهەموو كەس ئەڵێن تیرۆریست ئەوەی سڵاومان لێدەكات بەو جۆرە دەناسرێن، لەبەرئەوە بوو ئێمە بیرمان لەوە كردەوە كە بەرەیەكی بەهێز پێكبهێنین ، ئەوان ئێمەیان ناچاركرد وابكەین، توركیا بەسەر دوو بەرەدا دابەش بووە، لە وڵاتێكدا فاشیستی هەبێت دیكتاتۆرییەت هەبێت، ئەوا حقوق و دادپەروەریش نامێنێت. ئەوتا ئازادی رادەڕبڕین نییە، ئازادی رۆژنامەوانی نییە، دۆخی ئابووری زۆر خراپە، پرسی كورد چارەسەر نەبووە، حكومەتی ئاك پارتی چارەسەری هیچ پرسێك ناتوانێ‌ بكات، چیتر هێزی ئەوەشی نییە، گەلی توركیا دركی بەوە كردووە، دەنگدانی ئێمە بە جەهەپە، تاكوو لە مەرسین و لە ئەستەمبوڵ شارەوانی بباتەوە لەبەر ئەوە نەبووە، ئێمە ئامانجێكمان هەبوو لە هەڵبژاردندا، ئەوەبوو وتمان لە باكووری كوردستان هێزە كوردستانییەكان یەك بگرن و هەڵبژاردن ببەنەوە. لە رۆژئاوای توركیاش بەرەیەك لە دژی ئەو دیكتاتۆرییەت و فاشیستییە دروستبكرێت.
پێمان وایە توركیا ئێستا ناتوانێ‌ یاخود ناخوازێ‌ چارەسەری پرسی كورد بكات، ناشتوانێ‌ هەنگاوی دیموكراتیانە بنێ‌ و ببێتە ئەندام لەناو یەكێتی ئەوروپا، دەسەڵاتی مەهەپە و ئاك پارتی توركیایان كردۆتە دەوڵەتێكی فاشیست و فشار بردن بۆ هەموو لایەك، ئەمانە زۆر دورن لە رێڕەوی یەكێتی ئەوروپا.
بۆ روخاندنی فاشیزم، دەبێ رێگایتر بگیرێتەبەر، لەگەڵ لایەنیتر پێكەوە جوڵە بكەن، ئەوجا ئەمە تاكتیك بێت یان رێككەوتن، لەبەرئەوەی ئەوانیش فشاریان لەسەرە، رەنگە فشارەكانی ئێمە زۆر زیاتر بێت لەوان، بەڵام ئەوانیش فشار و ئاستەنگییان لەسەرە، ئەوانیش دەزانن كە ئەم وڵاتە چیتر بەم جۆرە بەڕێوە ناچێت ، داهاتووی وڵاتەكە لە مەترسیدایە، هەربۆیە ئەوانیش مەجبوری ئێمەن، ئێمە وەك هەدەپە گەیشتوینەتە قۆناغێك كە جەهەپە خوازیارە كارمان لەگەڵ بكات و ئاك پارتیش ناچارە، تێگەیشتی لایەنەكان لەسەر دەنگدانمان بە جەهەپە هەڵە بووە، لەبەرئەوەی لەگەڵ جەهەپەدا رێككەوتمان نەبووە، ئێمە وتمان چ لایەنێك لەدژی ئەم دەسەڵاتە فاشیستە بوەستێت و لەگەڵ چارەسەری پرسی كورد و بە دیموكراتیكردنی توركیا بێت، ئەوا لە ناوچەكانی رۆژئاوای توركیا پشتیوانی لێدەكەین. وە ئەگەریش بێت و دەنگمان بەوان نەدابا، ئەوا دەنگەكانمان بە هەدەر دەچوو.
پرسیار: لە بەرامبەر پشتیوانی هەدەپە، جەهەپە-یش پشتیوانی لە هەدەپە كردووە؟ بەتایبەت لە ناوچەكانی باكووری كوردستان لە هەڵبژاردنەكەی 31 ی مارت؟
حەسەن ئۆزگونەش: لە هەندێ‌ ناوچەدا پشتیوانی هەدەپە بوون، بەڵام بەو جۆرە نەبوو لەبەرئەوەی لە هەرێمەكانی باكووری كوردستان، جەهەپە خاوەن پێگەیەكی دەنگدەری جدی نییە. 

پرسیار: باشە كەواتە بۆ پشتیوانیتان لە جەهەپە كرد؟
حەسەن ئۆزگونەش: ئێمە بەبێ‌ هیچ مەرج و چاوەڕوانییەك دەنگمان بە جەهەپە دا، لەبەرئەوەی داهاتوو باشتر بكەین، دەرگایەكی نوێ بكرێتەوە، ئەم دەسەڵاتە فاشیزمەی ئێستا بڕوخێت،  ئەگینا ئێمە هیچ كۆبونەوەیەكمان نەكردووە كە باس لە پێدانی شتێك بكەن لەبەرامبەر ئەو پشتیوانییە. پێمان وایە ئەوە ئەركی سەرشانمان بوو بەبێ‌ حساب و كتاب كار بۆ ئەو مەبەستە بكەین. هاوكات جەهەپە لەوە تێگەیشت كە بەبێ‌ بزوتنەوەی سیاسی كورد لە توركیا هیچ گۆڕانكارییەكی ئیجابی نایەتەئاراوە، ئەوەتا ئێمە دەنگمان پێدان ئەوان لە مەرسین، ئەنقەرە، ئیزمیر، ئەنتاڵیا، ئەستەمبوڵ ئەردەهان، ئەدەنە، یەڵۆڤا، بۆڵو و ئایدن هتد، دەیان شارمان لەدەستی ئاك پارتی دەرهێنا ئەم شارانە ئەوانەن كە سەرمایەی توركیای تیایە. بازرگانی و بەرژەوەندیی سیاسی تیایە. بە پشتیوانی كورد ئێمە گورزێكی كوشندەمان لە پێگەی ئاك پارتی دا. جاران دەوترا زللەی عوسمانلی، بەڵام ئێستا بە زللەی كورد ناودەبرێت. ئەمە تاكتیكێك بوو وە سەركەوتین. جەهەپە ئەگەر دیموكراسی بخوازێت ئەوا بە پشتیوانی ئێمە دەتوانی ژێرخانی خۆی بەهێزتر بكات و لە ئایندەیەكی نزیكیشدا دەسەڵات بگرێتەدەست. دەبێت هەموو لایەنێك ئەوە بزانێت كە كورد لە توركیا دەخوازێت رەوشی دیموكراسی بەرەوپێش بچێت و لەو رێگەیەشەوە پرسی كورد و پرسە چەقبەستووەكانیتر چارەسەر بكرێت. وەك هەدەپە دەخوازین كورد لە عێراق، سوریا، توركیا و ئێران مافەكانی لە رێگەی دەستورەوە بەرجەستە بكرێت. هەروەها بۆ كەمایەتییەكانیش بەهەمانشێوە دەخوازین. سنورەكان نەمێنن وەك یەكێتی ئەوروپا  كۆنفیدڕاڵی بۆ كورد بەرجەستە ببێت. ئێمە كار لەسەر ئەجێنداو ئامانجی خۆمان دەكەین، لە ریزی جەهەپە و ئاك پارتیدا نین، لە ریزی خۆمانین. 


پرسیار: لە پاش هەڵبژاردنی شارەوانی ئیستەنبوڵ، لەلایەن جەهەپە وە چ كاردانەوەیەك بۆ هەدەپە هەبوو؟
حەسەن ئۆزگونەش: دەیان جار بە فەرمی سوپاسیان كردین، كەمال كڵچدارئۆغڵو-ی سەرۆكی جەهەپە وتی "سوپاسی هەدەپە و لایەنگرانی دەكەین" هەروەها ئەكرەم ئیمامئۆغڵو بەهەمان شێوە سوپاسی ئێمەی كرد، لەكاتێكدا بەبێ‌ كورد ئەوان نەیاندەتوانی لە ئەستەمبوڵ، مەرسین و ئەو شارانەی ئاماژەم پێكرد شارەوانی ببەنەوە، ئێمە تەنها لە ئەستەمبوڵ یەك میلۆن و 230 هەزار دەنگدەرمان هەیە. ئەمە جێگرە، جگە لەوەش هەندێ‌ لە كوردە موحافزكارەكان لە ئاك پارتی نیگەرانن بەوەی دەیانوت بڕۆن بۆ عێراق بۆ لای بارزانی، داگیركردنی عەفرین و بۆردومانكردنی ناوچەكانی هەرێمی كوردستان كوردە دیندارەكان ئیتر درك بەم زوڵمانە دەكەن و پاڵپشتی لە هەدەپە دەكەن، لە رابردوودا %35 بۆ %40 ی كوردەكانی ئیستەنبوڵ دەنگیان بە ئاك پارتی دەدا، ئێستاكە تەنها %25 ی كوردەكانی ئەستەمبوڵ دەنگ بە ئاك پارتی دەدەن، ئەمە گۆڕانكارییەكی ئیجابییە بۆ ئێمە كە كاری لەسەر بكەین. كوردەكانیش دەگۆڕێن. لە ئایندەیەكی نزیكدا وای لێدێت %80 ی كوردەكان دەنگ بە دۆزی رەوای خۆی دەدات. دەنگ بە پارتەكەی خۆی دەدات. تا بەهێز بین و دەتوانین پەیامی خۆمان بە توركیا و بە جیهان بدەین، ئایندە بۆ ئێمەیە.
پرسیار: بەڕێز سەڵاحەدین دەمیرتاش ناوبەناو لە زیندانەوە پەیامی خۆی بۆ  گەلانی توركیا و لایەنگرانی هەدەپە ئاڕاستە دەكات، خوێندنەوەی پارتەكەتان بۆ پەیامەكانی چییە؟
حەسەن ئۆزگونەش: بێگوومان پەیامەكانی دەمیرتاش كاریگەری خۆی هەیە و لە خۆڕا نییە. بەڕێز دەمیرتاش هاوسەرۆكی پێشووی پارتەكەمان و كەسایەتییەكی سیاسەتكاری دیاری ئێستای توركیایە، بە ناهەقی خراوەتە زیندانەوە، تەنها لەبەر بیروبۆچونەكانی لەسەر قسە و چالاكییە سیاسییەكانی، جگە لەو نزیكەی 15 پارلەمانتاری پارتەكەمان لە زینداندان، 96 سەرۆك شارەوانی و هەزاران ئەندامی بەڕێوەبردنی پارتەكەمان دەستگیركران. قەیوم لە شارەوانییەكانی ئێمە بەدەستمان هێنابوون دانراون. ئەوەی بەسەر ئێمەدا هاتووە، بەسەر هەر پارتێكی سیاسیدا بهاتایە، ئێستا ژیانی سیاسییان كۆتایی پێهاتبوو، ئێمە داوایەكی گەورەمان هەیە كە كۆششی بۆ دەكەین و گەلەكەمان باوەڕیان بە خۆیان هەیە، ئیرادەیان هەیە. چەركەس و ئەرمەنی و عەرەب و كەمایەتییەكانیتر لەگەڵمانن. هەموو ئەم كەمایەتیانە لە فۆرمولەی ئێمەدا خۆیان  دەبیننەوە.
سەڵاحەدین دەمیرتاش، سیاسەتكارێكە كە زمانی پاراوی بۆ سیاسەت هەیە و شڕۆڤە و پێشبینییەكانی وردە. كەسێكی لۆژیكە. بە ئەزمون و گەنجە و تەنانەت قسە خۆشە، تەنانەت پارتە ئۆپۆزسیۆنەكانیش خۆشیان دەوێت. لایەنگرانی مەهەپەیش دەڵێن سەڵاحەدین كەسێكی باشە. لەبەر ئەوەی بۆ هەموو لایەك پەیامی باش و جوان پێشكەش دەكات. كاریگەری هەیە و زۆرە. دەمەوێ ئەوەش بڵێم هەدەپە پارتێك نییە لەسەر كەسایەتی ئاڕاستە بكرێ و بەڕێوەبچێت، پارتێكی سیستەماتیكە و زۆرینە دەیبات بەڕێوە، ئەمڕۆ دەمیرتاش، سبەی یەكێكیتر. سەڵاحەدین بەنرخە.
سەبارەت بە دۆسیەكەی تا كۆتایی 2020 سزاكەی تەواودەبێت، لەگەڵ ئەوەش دۆسیەتریش لەسەر كراوەتەوە، دادگاییەكەی بەردەواممە، رەنگە دادگا ئازادیی بكات بەمەرج، سیاسەتی توركیا ئیتر پەیوەندی بە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بە كوردەوە هەیە. لە هەموو گۆراِنكارییەكاندا كورد رۆڵ و قسەی هەیە. ئەمریكا، روسیا، ئیسرایل و 72 ولاتی بلۆكی ئەمریكا هەیە. ئەوە دەزانین لە داهاتودا كورد لە چوار پارچەی كوردستان دەسكەوتی زیاتری دەبێت، بەڵام دەبێت كورد یەكگرتوو بێت، دەبێ‌ واز لە بەرژەوەندی كەسی و ناوچەیی بهێنین و بۆ یەك ریزی گەلی كورد تێبكۆشین، بەداخەوە گەلی كورد چاوەڕێكانی لەوە زیاترە، بەداخەوە لە باشوور هەندێ‌ پارتی سیاسی هەن تەنها بیر لە خۆیان دەكەنەوە، دەڵێن ئەوەی هەمانە با لەدەستمان نەچێ‌ و دەوڵەتی تورك لە خۆمان نەڕەنجێنین. باشوور بەسەر دوو هەرێمدا دابەش بووە، هەریەكە و خێروبێری خۆی بۆ خۆی دەخوات. ئەمە هەڵەیە زیان بە گەلی كوردە دەگەیەنێت. ئیتر ئاك پارتی و مەهەپە مۆدێلیان نەماوە بەرەو بچوكبونەوە دەچن و ئیدۆلۆژییان باوی نەماوە.

پرسیار: بردنەوەی شارەوانی ئەستەمبوڵ چ مانایەك دەگەیەنێت؟
حەسەن ئۆزگونەش: حكومەتی ئاك پارتی %70 ی داهاتی لە ئەستەمبوڵ و ئەو نۆ شارەیتری توركیایە. ئەستەمبوڵ 16 ملیۆن كەسی تادەژی، %40 ی سەمایەی توركیای تیایە. بیناسازی، كارگەكان و هتد. ئاك پارتی پارەی بۆ ئەو وەقف و رێكخراوانەی ئەستەمبوڵ دەنارد كە نزیك بوون لە خۆیانەوە، پارەیەكی زۆر دەستكەوتیان بووە، هەزاران موچەخۆیان هەیە بەناوی راوێژكار و شتیترەوە،  لە رێگەی شارەوانییەوە ئەمانەی دەكرد. بەمانایەكیتر دۆڕاندنی ئەستەمبوڵ بۆ ئاك پارتی مانای ئەوەیە كە بەلۆعەی ئاوی ماڵەكەیان بگریتەوەو بێ‌ ئاو بن، ئێمە توانیمان ئەو كارە بكەین، داهاتی ئاك پارتی لەو شارە ببڕین، ئاك پارتی لە شرناخ هەڵبژاردنی بردەوە، لەبەر ئەوەی 2 هەزار سەربازی هێنابوو لەوێ‌ دەنگیان دا. بە زۆر شارەوانی ئەوێیان لەدەستی ئێمە بردەوە بە فێڵ، دەنگی خەڵك لەگەڵ ئێمە بوو، پۆلیس و سەرباز دەنگیاندا، لەوێ‌ داهاتیان نییە، بگرە دەشبێ‌ لەوێ‌ بوژانەوە بكەن. ئێمە لەو 10 شارە بردمانەوە كە ئەوان داهاتیان لێ دەست ئەكەوت.

پرسیار: لە داهاتوودا هەمانگیتان لەگەڵ جەهەپە دەبێت؟
جەهەپە لە پارتە ئۆپۆزسیۆنەكاندا بە نزیكترین پارت لەخۆمانەوە دەزانین، لەبەرئەوەی ئەو پارتە كورد هەیە عەلەوی هەیە عەرەب هەیە رۆمان هەیە، نیوەی دیموكراتن، نەتەوەپەرسیتیشیان هەیە، ئەگەر دەربارەی پرسی كورد بێنە پێشەوە ئەوا ئێمەش ئامادەین هەماهەنگی بكەین. ئەمە لە بەرژەوەندی توركیا و گەلانی توركیا دەبێت. ئەوەتا رۆژهەلاتی ناوەڕاست گۆڕانكاری روودەدات، كورد بە مافی خۆی دەگات، ئەوەتا كورد تاكە میللەتی ناوچەكەیە كە دۆستی ئیسرائیلە، دۆستێكی باشیمان هەیە لە ناوچەكە.
پرسیار: نامەكەی عەبدولا ئۆجەلان لەهەمبەر هەڵبژاردنی شارەوانی ئیستەنبوڵ، هەدەپە چۆن پێشوازی لێكرد؟ ئایا ئەمە تاكتیكی دەوڵەت بوو لەدژی دەنگی كورد؟
حەسەن ئۆزگونەش:  دەوڵەت هەمیشە سزای ئێمەی سیاسەتكارانی باكوور دەكات، بەوەی پێمان دەڵێت ئێوە گوێ‌ لە قسەی ئۆجەلان پەیامی قەندیل دەگرن. ئەمجارە بینیمان پیلانێكی رەش هەبوو، ئەوەبوو دەوڵەت پیاوێكی خۆی ناردە لای ئۆجەن و نامەیەكیان بە ئاڕاستەی مەرامی خۆیان پێنوسی و یەك رۆژ بەر لە هەڵبژاردنەكە بڵاویان كردەوە، وتیان ئۆجەلان دەڵێت با هەدەپە بێ‌ لایەن بێت.
ئەمە دوو رویی و بێ‌ مۆڕاڵی دەسەڵاتی فاشیستی توركیا دەردەخات. تۆ لە لایەن ئێمە زیندانی دەكەیت بەوەی پەیامەكانی ئۆجەلان جێ‌ بەجێ‌ دەكەین، لەكاتێكیشدا شتێكی لەو جۆرە نییە، چونكە ئێمە پارتێكی یاسایین و دیموكراتین. پارتەكەی ئۆجەلان پەكەكەیە كە لە قەندیلە. بیرو باوەڕمان دەربارەی پرسی كورد وەك یەكە ئەوە شتێكی ئاساییە. ئێمە باش ئۆجەلان دەناسین لەبەر ئەوەی قەد شتێك ناڵێ‌ كە بڵی من بڕیارێكی سیاسیم بە تەنها داوە، تەنها پێشنیارێك دەكات و دەڵێ‌ گفتوگۆی لەسەر بكەن. لەكاتێكدا ئەو وتی" لایەنگریی مەكەن خەتی خۆتان بگرن". واتا لایەنگری ئاك پارتی و جەهەپە مەكەن و رێگای خۆتان بگرن. لەبەرئەوەی هیچ لایەنێك كۆشش بۆ دیموكراتی ناكەن، ئەوە تەنها ئێمەین كار بۆ ئەوە دەكەین، ئێمە شەش مانگە بڕیارمان دابوو پشتیوانی لە جەهەپە بكەین، لە دوا رۆژ نامەكەی ئۆجەلان بڵاوكرایەوە ئەمەش جێی گۆمان بوو. ئاك پارتی وسیتی ساختەكارییەك بكات لەمە بەڵام ئێمە رێگر بوین. باشە بۆچی رێگەیان نەدا پارێزەرەكانی بچن؟ یان كەسوكاری؟ ئەوە پەیامی ئاك پارتی بوو نەوەك ئۆجەلان.
دواوتە: هەدەپە تاكتیكێی باشی پەیرەو كرد بۆ پرسی كورد و دیموكراسی و لە باشووری كوردستان براكانمان باش لە ئێمە تێنەگەیشتتون، لە ئێمە زیاتر پەیوەندییان لەگەڵ حزبە توركەكان هەیە. هەفتەی رابردوو لە كەناڵێكی باشوور كەسێك وتی"جەهەپە حزبی كەمال ئەتا توركە، ئاك پارتی موسوڵمانە" باشە ئێمە نازانین كە جەهەپە چی بەسەر كورددا هێناوون، ئایا ئێوە لە ئێمە باشتر ئاك پارتی دەناسن؟ موسوڵمانێتی ئاك پارتی پەیوەندی بە موسوڵمانێتی حەزرەتی موحەمەدەوە نییە، چەند وەزیرێكی ئاك پارتی  چونە سەر چیای كەتۆ نوێژیان كردووە هەر یەكە و روولە شوێنێك دەكات نازانن چونكە قەد نویژیان نەكردووە. بە میللەت دەڵێن ئێمە موسوڵمانین، بەڵام پەییوەندییان بە قورئان و ئیسلامەوە نییە كاریان چییە لە عەفرین و باشووری كوردستان كە خەڵكی سڤیل و مناڵ ئەكوژن؟ ئەخلاقیان تیا نییە. ریزیان بۆ نەتەوەیتر نییە. ئێمە هەموو ئەوانە رەت دەكەینەوە كە لەدژی مرۆڤایەتی و نا دادپەروەرن.

پڕۆفایل:
لە ئوڵودەرە لەدایك بووە لە شرناغ
لە سلۆپی و ئوڵودەرە ساڵانێك مامۆستا بووە
لە رێكخراو و سەندیكاكان كاری كردووە
ئەندامی لیژنەی وەزارەتی ناوخۆیە لە  پارلەمان
2002 وە سیاسەت دەكەم لەناو بزوتنەوەی سیاسی كورد
لە رۆژنامەی  ئازای وڵات 4 ساڵ وتاری نوسیوە
لەو ماوەیەدا دوو ساڵ زیندانی كراوە
كتێبێكی شیعری  چاپ بووە و كتێبێكیش لەسەر مێژووی كورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست چاپ دەبێ  مانگی داهاتوو بڵاودەكرێتەوە.