ئيتر شاعيرێك شاره‌ خوێناوييه‌كه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌بات.‌

ڕەخنەی چاودێر 11/07/2019

ئيتر شاعيرێك شاره‌ خوێناوييه‌كه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌بات.‌
ئا:ره‌خنه‌ى چاودێر

 ئه‌مڕؤژانه‌ كه‌ پرسى يه‌كلاكردنه‌وه‌ى پۆسته‌كانى نێو حوكمه‌ت و له‌ناويشياندا پارێزگارى شارى كه‌ركوك.. وه‌ك شارێكى گرنگ له‌ ڕوى سياسى و مێژوى و فره‌ پێكهاته‌ييه‌وه‌ له‌ ئارادابوو. يه‌كێك له‌ به‌ربژێره‌كانى ليستى برايه‌تى كه‌ ده‌نگدانه‌وه‌يه‌كى زۆرى به‌دواى خۆيدا هێنا ..شاعيرى كورد ته‌يب جه‌بار بوو.
ته‌يب جه‌بار له‌ دنيايى ئه‌ده‌بياتى كورديدا يه‌كێك له‌ شاعيرو نووسه‌ره‌ به‌ ئاگاو خاوه‌ن تێڕوانينه‌كانه‌ و خاوه‌نى چه‌ندين كتێبه‌ له‌ بوارى شيعر و ڕه‌خنه‌دا..
ته‌يب جه‌بار ئه‌مين ساڵى 1954 له‌ گوندى ته‌په‌لو له‌ ناوچه‌ى قه‌ره‌ حه‌سه‌نى  سه‌ر به‌ناوچه‌ى له‌يلان له‌ دايك بووه‌و سه‌ره‌تايى و ناوه‌ندى و ئاماده‌يى له‌وێ و دواتر شارى كه‌ركوك ته‌واو كردووه‌. ساڵى 1976 خوێندنى ئه‌ندازيارى به‌شى بيناسازى له‌ زانكۆى سلێمانى ته‌واو كردووه‌.
له‌ كابينه‌ى يه‌كه‌م و دووهه‌مى حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له‌ 1/8/1992 تا 1/8/1997 بريكارى وه‌زاره‌تى ئه‌شغال و نيشته‌جێكردن بووه‌.

ئه‌و به‌م دواييانه‌ له‌ ژێرزه‌مينى بازاڕى كتێب له‌ شارى سلێمانى له‌ دووكانێكى بچوكى لاكه‌وته‌دا سه‌رقاڵى به‌ڕێكردنى ژيانى هێمن و نووسه‌رانه‌ى خۆيى بوو.. كه‌ ده‌تبينى ده‌تزانى پياوێكه‌ كه‌ زياتر له‌ هه‌رشتێك سه‌رقاڵى كتێب و ڕۆژنامه‌و شيعره‌كانه‌.. به‌ڵام ئێستا ئه‌و به‌ره‌و شارێكى خوێناوى ناسازى پڕ له‌ كێشمه‌ كێشمى وه‌ها ده‌چێت كه‌ تا ڕاده‌يه‌ك ئه‌سته‌مه‌ به‌ ڕۆحێكى شاعيرانه‌وه‌ به‌ره‌و ڕوبوونه‌وه‌ى دنيايه‌كى وا.
له‌گه‌ڵ به‌ربژێركردنو بوون به‌ پارێزگارى ته‌يب جه‌باردا وه‌ك شاعيرێك بۆ شارێكى هه‌ستيارى وه‌ك كه‌ركوك جارێكى تر پرسى تێكه‌ڵكردنه‌وه‌ى ئه‌ده‌بيات به‌ سياسه‌ت  هاته‌وه‌ كايه‌و زۆر له‌ نووسه‌ران و خوێنه‌ران قسه‌يان له‌سه‌ر كرد، ڕێبوار سيوه‌يلى له‌ تۆڕى كۆمه‌ڵايه‌تى فه‌يسبووك ده‌نووسێت:

 

تەییب جەبار

1. بوونی بە پارێزگاری خوێناویترین و قوربانیترین شاری كوردستانی، مایەی شانازییە. هەرچەندە ئەو پسپۆڕییەكەی لە بواری ئەندازیاریی ڕێگاوباندایە، بەڵام هەمیشە بە ڕۆحێكی شیعرییەوە دەژی و بەهەمان شێوەش بیر لە كۆی ئەو چالاكیی و ئەركانە دەكاتەوە، كە زیندوویی و ئیرادەی مرۆڤ بۆ ژیان و بەردەوامیی و ئاوادەنكردنەوە، بەرجەستە دەكەن.

2. ئەو بە عەقڵێكی گەنجانەوە شیعر دەنووسێت و سادەیی لە دەربڕین و قووڵیی لە مانا و نوێكردنەوەی فۆرم، بەشێكن لە شێوازی نووسینە شیعرییەكانی. لە كەنار هەموو ئەوانەدا، زۆر كاری لەسەر ڕوانگەگۆڕینی خوێنەر كردووە و ئیمكانی دیكەی بینین و تێگەیشتن و چێژبینیی لە دەق، دەخاتە بەردەم. ئەو بۆ خوێنەری تەمبەڵ نانووسێت، خوێنەرچالاك دەكات و ناچاری دەكات بە شێوەیەكی دیكە بڕوانێتە جیهان و شتەكان و خۆی.

3. تەییب جەبار، خەڵكی بیابان و ناو گڕەی گەرما و چەوساندنەوەی گەرمیانە، بەڵام هەموو ئەوانە بوونەتە تایبەتمەندییەك لە كەسایەتیدا، كە دنەی دەدەن بۆ ئاشتیی و هاوڕێیەتی. ئەو هەرچی توانایەكی هەبێت دەیخاتەوە گەڕ بۆ هەڵگێڕانەوەی ململانێكان بەرەو هێمنی و لێكحاڵییبوون.. ئامادەی قوربانیدان و كات تەرخانكردنە بۆ هەر شتێك كە پێویست بێت، هاوڕێكانیشی دەپارێزێت و گوێناداتە ئەوەی لە ئاستییدا بەوەفا دەبن یان سپڵە.

4. ئەو عەرەبیزان وكوردیزانێكە، ئەمەشی لە ڕێگەی وەرگڕانی دەقی ئەدەبییەوە، خستۆتە خزمەت گفتۆی نێوان گەلانەوە. بە هەمان شێوەی لە ئەندازیارییەوە فێربووە، ئێستاتیكا و قەبارە لێكجیا نەكاتەوە، ئاواش زمان و دروستنووسیی و جوانی لە داڕشتنی مانا لێكجیاناكاتەوە. ئەو لەم پێناوەدا، هەمیشە لەگەڵ خۆی لە گفتوگۆ و لێخووردبوونەوەدایە. هەروەكوچۆن بڕوای بە پرسیار و ڕاوێژكردنیش هەیە و تاكڕەفتار نییە.

5. پیاوێكی ماڵیی و لە هەمان كاتیشدا گەڕۆكیشە. لە ماڵەكەشیدا شوێنێكی تایبەت بەخۆی هەیە. بەشێكی زۆری چالاكییەكانیشی لە نێوان هەولێر و سلێمانی و شارەكانی دیكەدا، لەناو ئۆتۆمبیلەكەیدا جێ بەجێی دەكات. لە خواردن و خواردنەوەدا هاوسەنگ و جاران لە جگەرەكێشاندا ئوستاد بوو، بە جۆرێ هەرجارێك دەچوومەوە سلێمانی و لە ئۆفیسەكەی چاوەڕێی دەكردم، بەدیار وێنە دەگمەنەكەی لەیلای فەریقییەوە، كە تەنیا ئەو هەیەتی، ڕستێ جگەرەمان دەكێشا. خۆزگە ئەو لیستەی پێشنیازیان كردووە ببێت بە پارێزگاری كەركووك، مەرجی دووركەوتنەوە لە جگەرەیان بۆ دادەنا!

6. تەییب جەبار، لە خەمی وڵاتێكی بێدەوڵەت و كوردستانێكی شپرزەدایە، كە ناكۆكیی و دووبەرەكیی، وزەی شیاوی خۆی لێسەندۆتەوە. ئەو چەندە كوردستانیانە بیر دەكاتەوە، ئەوەندەش سلێمانیانە دەژی و سەد ئەوەندەش ئەو سنوورانەی بەزاندوون كە شێوەزار و دەڤەرەكان لێكتر جیا دەكاتەوە. ئەو بە هەمان ڕۆح و دڵ بۆ ئەنفالەكانی گەرمیان دەگری، كە بۆ ئەنفالکراوە بارزانییەكان ئەشك دەڕێژێت. ئەو لە هەموو لایەنێكەوە شایانی ڕێز و پشتگیرییەكی زۆرە..

7. هیوادارم هیچ كەسێك و هیچ لایەنێك و هێزێك ئەم مرۆڤە دانسقەیە لە قەبارەی خۆیاندا، بچووك نەكەنەوە. لێگەڕێن هەموو وزە و هێزی خۆتان بخەنە بەردەستی بۆ ئەوەی نمونەیەكی دیكەی حوكمڕانی و هونەری بەڕێوەبردنمان پێشكەش بكات. ئەو بە شتی لابەلاو قسە و باسی نێو بارەگا حزبییەكانەوە سەرقاڵ مەكەن. چونكە هەر كات زۆرتان بۆ هێنا ئەوەندە بوێر و كەمتەماعە، ئێوە جێدەهێڵێت و لە دڵی كەركووكدا دەمێنێتەوە. 8. ئەو شانازییەم هەیە كە پێشەكی یەكێك لە كتێبە نایابەكانی من نووسیومە. دەزانن كە نووسین لەسەر نووسەری گەورە، شەڕكردنە لەگەڵ خۆت تا بەرەو ئەو بەرز بیتەوە و بەرگرییش بكەیت ئەو هێندەی خۆت بچووك نەكەیتەوە.

 

11/7/2019 هەولێر

 

 

ئارام ئیسماعیل دەربارەی دەنوسێت:

پیرۆزە کاک تەیب جەبار پارێزگاری کەرکوک ..... چەند رۆژێک بوو کۆتایی بە حوکمی دیکتاتۆری لە بەغداد ھاتبوو تەلەفونێکم لەم پیاوەوە بۆھات داوای سەرجەم کتێبە کوردیەکانی مەکتەبە تایبەتەکەی کردم کە ژمارەیان نزیکەی «١٤٠» کتێبێک دەبوون تاکۆ پێشکەشی کتێبخانەی کەرکوکیان بکات ،منیش داواکەیم پەسەند کرد ،خۆشی زۆر لەو ژمارەیە زیاتر کتێبی کوردی و گۆڤار و رۆژنامەی تەجلید کراوی کۆکردبۆوە پێکەوە بەدیاری کتێبخانەکەمان پێ رۆشنکردەوە کە تاقە کتێبێکی تێدانەبوو کە بەزمانی کوردی نوسرابێت . ھیوام وایە بەو رۆحیەتە گەورەیەوە بگەرێتەوە کەرکوک و سەرکەوتوو بێت لە خزمەتکردنی ئەوشارە .